Vertigo Nedir? Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Detaylı bilgi için formu doldurun, sizinle iletişime geçelim.
Doğrulama KoduDoğrulama Kodunu Yenile
Vertigo Nedir? Vertigo Belirtileri Nelerdir?09.08.2023

Vertigo Nedir?

Vertigo, hastanın kendisinin ya da çevresinin hareket illüzyonudur. Vertigo nedir sorusu bazen yanlış tanımlanabilmektedir, baş dönmesiyle karakterize edilen vertigo bir hastalık değil semptomdur.

Uzun yıllardır vertigonun sadece vertigo ilacıyla tedavi edilebildiği sanılmıştır. Günümüzde görüntüleme tekniklerinin gelişmesiyle Kulak Burun Boğaz ve Nöroloji uzmanlarının daha etkili ve kişiye özgü tedavi yaklaşımlarını uygulamasını mümkün kılmıştır. Bu sayede vertigo rahatsızlığına sahip bireyler için daha kapsamlı bir tedavi planı oluşturulabilmekte ve vertigo neden olur sorusunun kök nedenleri daha iyi anlaşılabilmektedir. Güneşli Erdem Hastahanesi İşitme ve Denge Merkezi’nde bulunan Vertigo Ünitesi, uzman kadrosu ve modern teknolojik imkanlarıyla vertigo hastalarına en son tedavi yöntemlerini sunmaktadır. Hastaların bireysel ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmiş tedavi planlarıyla vertigonun altında yatan nedenler detaylı şekilde incelenmektedir.

Baş dönmesi ve denge bozukluğu gibi vestibüler şikayetler, bireylerin doktora başvurma nedenleri arasında en sık görülenlerdendir. Erişkin nüfusun yaklaşık yüzde 40’ı, yaşamlarının bir noktasında en az bir kez ciddi bir vestibüler sorun yaşar. Bu oran yaş ilerledikçe artar ve 75 yaş üzeri erişkinlerde yüzde 50’ye ulaşır. Acil servislere başvuran her dört hastadan biri, vestibüler şikayetlerle gelmektedir.

 

Vertigo Tanısı Nasıl Konur?

Vertigo teşhisi nasıl konur sorusuna hastalığın tanısı için ilk ve en önemli adımın hastanın klinik öyküsünü almak cevabı verilebilir. Hastanın şikayetleri özenle dinlenir ve ayrıntılarıyla incelenir, daha önce doldurulan anket sayesinde öykü alımı hızlandırılır. Öyküde vertigo başlamasının niteliği, tetikleyicisi, süresi, ilişkili diğer belirtiler ve zaman içindeki seyri detaylı bir şekilde sorgulanır. Son olarak, semptomlara dayalı olarak olası teşhisler sıralanır ve bir ön tanı oluşturulur. Öykünün teşhise katkısı genellikle %70 ila %80 arasında yer alır. Bu aşamadan sonra, ön tanıyı desteklemek veya değiştirmek amacıyla ileri vertigo testi yapılır.

Hastalık öyküsü alınırken bu 7 önemli soru mutlaka cevaplanmalıdır:

  1. Yatakta sağa veya sola dönünce başınız döner mi?
  2. Vertigo nöbetiniz esnasında ışığa karşı hassasiyetiniz olur mu?
  3. Vertigo nöbeti esnasında veya hemen öncesinde bir kulağınızda dolgunluk hissi olur mu?
  4. Yüksek ses başınızı döndürür mü veya dünyanızı sallar mı?
  5. İlk nöbetiniz saatlerce süren, bulantıya ve kusmaya sebep olan ağır bir vertigo nöbeti miydi?
  6. Bir sandalyeden kalkınca birkaç saniye süren bir sersemlik yaşar mısınız?
  7. Baş dönmesiyle birlikte tamamen bayılır mısınız?

 

Vertigo Şüphesi Olan Hastanın Fizik Muayenesi Nasıl Yapılır?

Otolojik muayene: Kulak muayenesinin ameliyat mikroskopuyla yapılmasıdır. Vertigosu olan hastalarda kulak zarı ve orta kulak genellikle sağlamdır. Akıntılı bir kronik orta kulak hastalığı varsa vertigoya o hastalığın yol açtığı kabul edilmektedir.

Nöro-otolojik muayene: Spontan ve uyarılmış nistagmus incelenir; Kafa impuls testi, pozisyonal testler, Dix-Hallpike testi, modifiye CTSIB testi, dinamik görme keskinliği testi, pastpointing testi, kafa sallama testi ve tandem yürüme testi uygulanır. Okulomotor testlerle devam edilir. Vestibüler hipofonksiyon (er iki iç kulaktaki denge organının hasarı sonucunda ortaya çıkan denge bozukluğu) saptandığında akustik tümör ihtimalini elemek için gadolinium kullanılarak Manyetik Rezonans (MR) görüntüleme tetkikinden yararlanılır. Tanıyı desteklemek için Videonistagmografi veya benzeri diagnostik testlere başvururulabilir.

 

Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Vestibüler sistemin düzensiz çalışan yönünü tespit etmek oldukça zordur. Sağ veya sol vestibüler tarafıyla ilişkilendirilen en faydalı semptomlar, işitme kaybı, kulak çınlaması veya kulakta dolgunluk hissi gibi tek taraflı işitsel yakınmalardır.

Vertigo türü ve şiddeti değişkenlik gösterebilir, korkutucu ve tarif edilmesi zor olabilir. Nörolojik vertigo belirtilerinden etkilenen bireyler dikkatsiz, isteksiz, aşırı endişeli veya ilgi çekmeye çalışıyormuş gibi algılanabilir. Okuma ve hesaplama gibi faaliyetlerde zorluk çekebilirler. İş ortamında faaliyet göstermek, okula gitmek, günlük rutin işleri yerine getirmek veya sabahları yataktan kalkmak zorlu hale gelebilir.

Diğer vertigo belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

  • Dönme ve sallanma hissi, bir yöne doğru çekilme ya da bir tarafının daha ağır gelmesi hissi
  • Gözlerle nesneleri izlemede ya da odaklamada sıkıntı, bulanık veya çift görme. Hareketli veya yanıp sönen ışıklara hassasiyet, uzağa odaklanınca artan rahatsızlık
  • Karanlıkta yürüme zorluğu
  • Derinlik duyusunda bozulma
  • Dikkat ve konsantrasyon azlığı, arka planda hareket varken bir kişiyi dinlemede zorluk
  • Unutkanlık ve yön algılamada güçlük
  • Trafik, kalabalık, market gibi hareketli görsel çevrelerden rahatsızlık duyma
  • Kendine güvensizlik
  • Anksiyete, panik, depresyon
  • Sakarlık ve düşme korkusu, bu kaygı yüzünden evden dışarı çıkamama
  • Çevre hareketiyle kendi hareketi arasında ayırt etme yeteneğinde azalma.

 

Vertigo Tedavisi Nasıl Olur?

Vertigo enfeksiyonlar, damar tıkanıklıkları veya kan dolaşım sorunları nedeniyle meydana gelmişse, tedavisinde antibiyotik ilaçlar kullanılabilir. Bunun dışında vertigo tedavisinde özel pozisyonlama egzersizleri, baş hareketleri ve Epley manevrası (vertigo manevrası da denir) gibi teknikler uygulanabilir. Vertigo hareketleri için en sık uygulanan Epley manevrası gibi teknikler mutlaka deneyimli bir hekim veya fizyoterapist eşliğinde yapılmalıdır.

 

Peki bu yöntemlerin dışında, vertigoya ne iyi gelir?

Vertigo kişide denge kayıpları, ayak bileği burkulmaları ve düşmelere sebebiyet verebilir. Vestibüler rehabilitasyon, vestibüler hastalıkların çoğunda sıklıkla uygulanan, egzersiz temelli bir tedavi yöntemidir. Baş dönmesi ve denge bozukluğuna yol açan denge sistemi patolojilerinde hastaların yetersiz olduğu noktaları değerlendirerek, ekip yaklaşımı içerisinde azaltılmasını amaçlar.

Yaklaşık 2 ay süren tedaviler 15 günden 2 seneye uzanan geniş bir yelpazededir. Süre hastalığın tipi ve etkilediği bölgeye bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Vestibüler rehabilitasyonun artıları:

  • Dengeyi iyileştirir, düşmeyi önler ve kendine güveni sağlar.
  • Baş hareketleri esnasında görmeyi iyileştirir.
  • Uzaysal oryantasyonu iyileştirir, artmış optokinetik duyarlığı azaltır.
  • Yeniden sosyalleşmeyi sağlar.

Vestibüler rehabilitasyonu uygulayacak kişinin sadece kulak fizyolojisi ve anatomisine hakim olması yeterli değildir, aynı zamanda kuvvetli bir kas ve sinir bilgisine de sahip olması gerekir. Bazı hastalarda vestibuler sinir tamamen iletimini yitirebilir. Bu durumda kas kuvveti artırılarak dengenin korunması ve kişinin hayat kalitesinin yükseltilmesi hedeflenir.

Bu alanda deneyim sahibi bir fizyoterapist bireysel egzersiz programları hazırlayarak denge kaybına ve baş dönmesine neden olan esas sorunu ele alır, üç sistemi de içine alan bir tedavi planlar ve uygular. Ağırlık merkezini koruyabilen tüm kasları yeniden düzgün bir şekilde eğitir. Okulomotor egzersizler dediğimiz egzersiz grubuyla kulağın yeniden iletimini sağlaması elde edilir, görme keskinliği yükseltilir ve kas desteği sağlanır. Böylece kişi üç denge merkezinde de destek alarak tedavisini tamamlamış olur. Uzun yıllar tekrar atak geçirmeden hayatına devam edebilir, geçirse dahi vertigo krizinde ne yapmalı sorusunun cevabını bildiğinden bu ataklar ciddi sonuçlar doğurmayacaktır.