Gebelikte Diyabete Dikkat

Gebeliğin en yaygın tıbbi komplikasyonu olarak ortaya çıkan Diabetes mellitus ( şeker hastalığı), yaklaşık olarak % 4 oranında görülür.

Gebeliğin en yaygın tıbbi komplikasyonu olarak ortaya çıkan Diabetes mellitus ( şeker hastalığı), yaklaşık olarak % 4 oranında görülür.  Bu vakaların yarısında ilerki 10 yıl içinde tip 2 diyabet gelişme riski vardır. Eğer gebelikte diyabet kontrol altına alınmazsa düşük riski çok artar. Bebekte doğumsal anormallik görülme oranı % 10 civarına ulaşır. Ayrıca kiloca iri bebekler doğar, bu nedenle sezaryan oranı ve müdehaleli doğumlar ile  doğum travmaları da artar. Yeni doğan bebekte kan şekerinde tehlikeli düşüklük, akciğerlerde solunum zorluğu olarak bilinen respiratuar distress sıklıkla gözlenir. Özellikle gebeliğin ilk 8 haftasındaki anne kan şekerinin  regülasyonu fetüste  oluşabilecek malformasyonların önlenmesi açısından çok önem taşır.

Ailenizde diyabet varsa dikkat

Tanı için açlık kan şekeri bakılır. Bu değer 126 mgr/dl ve üstünde ise diyabet mevcuttur. Ayrıca herhangi bir zamanda alınan kan örneğinde şeker değeri 200mgr /dl  ve üstünde ise, oral glikoz tolerans testinde 2. saat şeker düzeyi 200 mgr/dl ise diabet tanısı rahatlıkla konur. Daha önce diyabet hikayesi olan, ailesinde hastalık tarif edenlerde gebelik başlangıcında tarama yapılmalıdır. Risk faktörü olmayanlarda 24-28. haftada şeker taraması yapılır. Önce aç veya tok karnına 50 gr şeker tarama testi yapılır. Test pozitif olanlarda 100gr yüklemeye geçilir. Sonuç normal çıksa bile fetal ağırlık ileride seyrediyorsa, amnion sıvısı normalden fazla ise 1.saat tokluk kan şekeri testleri ile takip yapılmalıdır.

Gebelikte diyabeti olanlarda düzenli takip oldukça önemlidir. Gebelikten önce diabet tanısı almış olanlarda diyet, egzersiz, gerekirse insülinle kan şeker düzeyi regüle edilmeden gebeliğe izin verilmez. Diyet kişiye özgü olmakla beraber kilo başına 30 kcal hesabı yapılır. İdeal olarak 1.saat tokluk şekeri 140 mgr/dl, 2.saat tokluk şekeri 120 mgr/dl aralığında olmalıdır. Gebeliği ilk 3 ayında fetal anatomi ve özellikle kalp anomalileri taraması dikkatle izlenmelidir. 32. Haftadan sonra NST ile takip gerekir. Bu dönemde gebe haftada 1 muayeneye çağrılmalıdır. Diabetli gebelerde erken doğum daha sık görülür. Magnezyum veya nifedipin kullanılarak bu önlenebilir.

Diyabetli gebede doğum esnasında kan şekerinin regülasyonu için saatte 125 ml ringer laktat % 5 dekstroz solusyonu takılır. 1-2 saat aralarla kan glikozu takip edilmelidir. Doğum esnasında fetüs sürekli monitorize edilmelidir. Hasta insülin kullanıyorsa 250 ml salin içine 25 ünite regüler insülin konarak doğuma girilir.

Sezaryen olacak hastalar akşamdan insülin dozunu alır, sabahki dozu almazlar. Ameliyat sabahı kan şeker seviyesi 70-120 arasında olacak şekilde sürekli monitorizasyonla insülin verilir. Doğum sonlandıktan sonra insülin dozu yarıya indirilir,emzirme mutlaka teşvik edilmeli, hipoglisemi riskini azaltmak için öğünler sık olmalıdır. Doğum kontrol yöntemi olarak kalıcı tüp ligasyonu yapılabileceği gibi sadece progesteron içeren hormonlar verilebilir. Gebelikte diyabet tanısı almış vakalara doğumdan 6 hafta sonra 75 gr glikoz yükleme yaparak diyabetin kalıcı olup olmadığının test edilmesi gerekir.