Ketojenik Diyetle Zayıflamak Sağlıklı mı?

Ketojenik diyet, tedavi amacıyla kullanılan düşük karbonhidratlı özel bir diyet modelidir. Bu diyet çocukluk çağındaki dirençli epilepsilerin nonfarmakolojik tedavisinde etkili olması için geliştirilmiştir ve otizm için olası bir tedavi yöntemi olabileceği kısıtlı çalışmalarla desteklenmektedir.

Ketojenik diyet, günlük alınan enerjinin  %60 ve üzerinin yağ kaynaklarından gelmesini amaçlamaktadır. Bu diyet modeli düşük karbonhidrat, orta düzeyde protein ve yüksek miktarda yağ içerir. Karbonhidrat alımının azalmasıyla vücudu ketozis denilen duruma sokmayı amaçlar. Bu nedenle uzman kontrolünde ve tedavi amaçlı olduğu sürece olumlu etkileri olan bir beslenme modelidir.

Vücudun ketozise geçmesiyle enerji kaynağı olarak yağlar kullanılır. Bunun sonucunda oluşan ketonlar, vücutta kullanıldığında metabolik, nörolojik veya insülinle ilgili hastalıkların tedavisinde etkili olduğu düşünülmektedir.

Karaciğerin ürettiği ketonlar, özellikle beyin için yakıt olarak kullanılır. Beyin, ketonları enerji kaynağı olarak kullanabilmektedir. Ancak ketonlar uzun vadede beynin enerji ihtiyacını karşılayamaz, bu nedenle ketozisin uzatılması sağlık sorunlarına yola açabilir. Uzun süreli ketojenik diyet uygulamaları vücuda zarar verebilir. Sağlık üzerindeki riskleri ve uygulamadaki zorluklar sebebiyle diyet sırasında kontrol altında olmak büyük önem taşır. 

Ketojenik diyet içerik olarak; kırmızı et, balık, tavuk, yumurta, peynir gibi protein grubu ile kabuklu yemişler, zeytinyağı ve tereyağı gibi yağ grubunu içerir. Diyetin genellikle ilk birkaç gününde zihinsel bulanıklık, baş dönmesi-ağrısı, asabiyet, kabızlık, mide bulantısı, aseton kokan nefes, yorgunluk gibi durumlar görülebilir.

Ketojenik diyetin uzun vadede ve az görülen yan etkileri ise şunlardır:

• Ketoasidoz,
• Böbrek taşları ve sorunları,
• Yüksek kolesterol seviyeleri,
• Bağırsak problemleri (şiddetli kabızlık gibi),
• Karaciğer rahatsızlıkları,
• Yetersiz vitamin-mineral alımından dolayı besin eksikliğine bağlı rahatsızlıklar,
• Kemik erimesi.

Ketojenik diyet uygulamanın olumsuz yanları;

• Sebze, meyve ve tahıl grubundan kısıtlı bir diyet modeli olduğundan düşük lif ve vitamin alımı ile günlük ihtiyacının karşılanamaması, buna bağlı olarak kabızlık sorunun sık görülmesi,
• Karbonhidratı aşırı kısıtlama sonrası kontrolsüz şekilde karbonhidrat tüketimi ve aşırı yeme isteğinin oluşması,
• Sağlık açısından herhangi bir problem olmamasına rağmen uzun süre ketojenik diyet uygulaması sonucu vücutta biriken asit miktarındaki artış, olumsuz olarak sayılabilir.

Sonuç olarak; bir sağlık problemi yoksa sadece kilo vermek maksadıyla ketojenik diyet uygulaması önerilmemektedir. Karbonhidratı kesmeden doğru miktarlarda tüketilen yağ, karbonhidrat ve protein üçlüsüyle de sağlıklı bir şekilde kilo kaybı sağlanabilir.

Diyetisyen Sena Altunbaş