İdrar Kaçırma Çözümsüz Değil

Kontrol edilemeyen ve istemeden idrarın tutulamaması durumuna idrar kaçırma denilir. Bu durum hayat kalitesini ve kişinin sosyal hayatını olumsuz etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Pek çok kadın bu durumu olağanmış gibi kabul edip idrar kaçırma problemini gizleyerek yaşamak durumunda kalmaktadır.

İdrar kaçırma nedenleri çok farklı olduğundan tedavi yelpazesi de çok farklılık göstermektedir. Genital organların taban kaslarının zayıflığı, hormonal eksiklik, idrar yolu enfeksiyonları ve nörolojik hastalıklar en başlıca nedenler olarak sayılabilir. Doğum yapmak ve menopoza girmek idrar kaçırma açısından riski artıran doğal durumlardır. Kas yapısının zayıflığı, uzun süreli kabızlık ve ağır yük kaldırma gibi durumlarda yine idrar kaçırma için risk faktörünü artıran sebepler arasındadır.

Nasıl ve ne zaman ne şekilde idrar kaçtığına göre farklı idrar kaçırma tipleri vardır.  Bunlar stres tipi idrar kaçırma, sıkışma tipi idrar kaçırma ve karışık tip idrar kaçırma olmak üzere 3 tipte değerlendirilir.

• Stres tipi idrar kaçırma; öksürme, gülme, hoplama- sıçrama, ağır kaldırma gibi durumlarda yaşanan idrar kaçırmadır. Bu durumlarda mesaneye gelen yüksek basınca idrar tutmaya yarayan kaslar karşı koyamaz ise idrar kaçırma oluşur.
• Sıkışma tipi idrar kaçırma;  aniden gelen sıkışma hissi sonrası istemsiz olarak idrarın kaçmasıdır.
• Her iki durumun beraber yaşandığı idrar kaçırma ise karışık tip idrar kaçırmadır.

İdrar kaçıran hastaların iyi bir öyküleme sonrası (nasıl-ne zaman idrar kaçırıldığı) fiziki muayene ve tetkikleri yapılır ve hangi tip idrar kaçırma olduğu tespit edilir. Öyküde idrarın ne zaman çok kaçtığı, ne kadar sıvı tüketildiği, herhangi bir hastalığı ya da ilaç kullanımı olup olmadığı, ne sıklıkta idrar ihtiyacı olduğu, gece idrara çıkıp çıkmadığı, idrarı tam boşaltıp boşaltamadığı gibi soruların cevabı aranır. Muayenede dolu idrar ile ıkınma ya da öksürme sonrası idrar kaçağı olup olmadığı değerlendirilir. İdrar yolu enfeksiyonu açısından ya da idrar kesesinin nasıl kasıldığını anlamak açısından tetkikler yapılabilir.

Hangi tip idrar kaçağı olduğu anlaşıldıktan sonra idrar kaçırmanın derecesi ve hayat kalitesine olan etkisi göz önüne alınarak uygun tedavi seçenekleri aranır. Tedavi seçenekleri hayat tarzını düzenlemek, mesane ve pelvik taban kas egzersizleri, ilaç tedavileri ve ameliyattır.  Hayat tarzı düzenlemeleri arasında kabızlık ve aşırı kilo alımından kaçınılması çok önemlidir. Yaş ilerledikçe gelişen bazı hastalıklar ve hormonal değişimler, gebelik-doğum, aşırı kilolu olma, ağır yük kaldırma vs. durumlarında pelvik taban kasları zayıflayabilir. Her gün düzenli olarak idrarı tutar gibi genital bölgeyi sıkıp gevşeterek yapılan egzersizler ile pelvik taban kasları güçlendirilebilir. Özellikle sıkışma tipi idrar kaçırma durumunda ilaç tedavisi yararlı olacaktır. Ya da menapoz sonrası hormon eksikliğine bağlı idrar kaçırmalarında östrojenin lokal kullanımı yararlı olabilir.

Stres tipi idrar kaçırmalarında ise yaşa, idrar kaçırma şiddetine ve jinekolojik muayene bulgularına göre cerrahi tedavi seçeneklerinden hasta için en uygun olanı tercih edilerek yapılabilir.

İyi bir değerlendirme ve hastaya uygun tedavi seçimi yapılmaz ise idrar kaçırma sorunu geçmez ya da tekrarlayabilir. O nedenle her hastanın uzman tarafından değerlendirilip hangi tip idrar kaçışı yaşadığı anlaşılıp uygun tedavi seçeneğinin hastaya sunulması çok önemlidir.

Hayat kalitesini ve sosyal yaşamı son derece etkileyen idrar kaçırma hiçbir kadının kaderi olmamalıdır ve uygun tedavi ile bu soruna çözüm bulunmalıdır.