Prostat Büyümesi Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Prostat Büyümesi Nedir?

Prostat bezi sadece erkeklerde bulunur. 45-50 yaş üzerinde  prostat büyümesi görülebilmektedir. Buna benign (selim, iyi huylu) prostat hiperplazisi (prostat büyümesi) denir ve kısaca BPH olarak adlandırılır.

Prostat bezi erkek üreme organının bir parçasıdır. Mesane (idrar torbası) boynunun hemen altında idrar yolunun başlangıcında bulunur. İçerisinden idrar ve meni (sperm, semen ,döl) geçişi olan üretra denilen kanalı çevreler. Prostat  yaklaşık ceviz büyüklüğündedir. (20-25 gr) Prostat bezinin esas görevi, meni adı verilen (spermleri içeren sıvı) spermin taşınmasındaki görev alan sıvıyı yapmaktır.

Prostattaki büyüme mesane boynunu daraltarak idrar yapmayı (miksiyonu) zor ve ağrılı hale getirir ve tedavi edilmediğinde böbreklerde hasara (böbrek yetmezliği) yol açabilir, ayrıca mesane taşı, inkontinans (idrar kaçırma) görülebilir.

BPH erkeklerde doğal yaşlanma süresinin bir parçası olan ve tedavi edilebilir bir durumdur.

Sebepleri Nelerdir?

Prostat bezi yaşla birlikte büyümekte ve zamanla prostat hastalığına yol açmaktadır. Prostat büyümesinin açık bir sebebi olmamakla birlikte, prostat bezindeki hormonal aktiviteye bağlı (testosteron-erkeklik hormonu  azalması) olduğu düşünülmektedir. Halk arasında  idrarın ayakta yapılması, idrarın uzun süreli tutulması ,çok fazla cinsel aktivasyonun olması vs. inanılan görüşlerin prostat büyümesi üzerine etkisi olduğu ispat edilememiş, geçerliliği olmayan durumlardır.

BPH 40 yaşından önce sorun yaratmazken,60 yaşın üzerindeki erkeklerin yarısında BPH tanısı konulabilir. 70 yaşın üzerindeki erkeklerin ise büyük çoğunluğunda BPH ile bağlantılı çoğu belirtiler bulunmaktadır .Prostat bezi büyürken idrar kanalında daralmaya yol açmakta ve böylece idrar yaparken zorlanma ve tazyikte azalma görülmektedir.

Prostat Büyümesi Belirtileri Nelerdir?

Sık karşılaşılan BPH belirtileri; zayıf, yavaş, kesintili idrar akımı, acilen idrar yapma ihtiyacı duymak, idrar yapmaya başlarken zorlanma, idrar yapmadan önce ya da sonra sızıntı şeklinde idrar kaçırma, damlatma (abdest bozulması) idrarın tam olarak boşaltılamadığı hissi, özellikle geceleri sık sık idrar yapma ihtiyacı olması. Bu belirtilerin sadece 1-2 tanesi ağırlıklı olarak mevcutta olabilir. Bazen problemin hiçbir erken uyarısı yoktur, birden bire idrar yapılamıyor hale gelinebilir (akut idrar retansiyonu, glob vesicale ) ve kasıklarda, göbek altında ağrı, şişme, gerginlik içerisinde bulunulabilir.

Soğuk algınlığı, üşütme, kronik alkol kullanımı, allerji ilaçları, gribal ilaçlar, antidepresan ilaçlar, idrar kaçırmayı önleyen ilaçlar, antihipertansif diüretik ilaçların kullanımı bu durumu tetikleyici nedenlerdendir.

Erkekler yaşlanırken karşılaşılan idrar yolu belirtilerinin en sık nedeni BPH hastalığıdır.

Prostat Büyümesi Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorunuz size belirtileriniz hakkında çeşitli sorular yöneltip, ne kadar süredir bu belirtilerin mevcut olduğunu ve zaman içerisinde bu belirtilerde artma olup olmadığını soracaktır. Son 1 ay içinde yaşamış olduğunuz belirtileri hatırlamanızı ve puanlandırmanızı (IPSS skorlaması) isteyebilir. Bu hastalığın hafif, orta,şiddetli derecede olduğunu değerlendirilmesini sağlar. BPH teşhisi için aşağıdaki tetkik,testlerin tamamının  uygulanması gereklidir.

Tam idrar tahlili (TİT), kan testleri (hemogram, BUN (üre), kreatinin,CRP, sedimentasyon, total PSA, serbest (free) PSA), üriner sistem ultrasonografisi (USG),

Ayrıca üroloji uzmanı tarafından; prostatın makattan muayenesi (rektal tuşe), idrar akım testi (üroflowmetri), gerekirse idrar kanalı, prostat ve mesanenin endoskopik incelenmesi (sistoskopi) yapılabilir.

Prostatdan doku örneği alınması (prostat biyopsi) prostatın kötü huylu büyümesi (prostat kanseri) teşhisi için gerekebilir. Bu durum PSA olarak adlandırılan tetkikin 4 değerinin üzerinde olduğunda uygulanmaktadır. BPH için Total PSA tetkikinin normal değeri 0-4 arasında olmalıdır.

BPH Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

BPH hafif derecede şikayetler verebileceği gibi yaşam kalitenizi olumsuz yönde etkileyen ve çeşitli problemlere yol açan ciddi bir hastalık olarakta karşınıza çıkabilir. BPH hastalığı mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavi edilmediği durumda tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, idrar yapamama, idrar kaçırma, idrar tazyikinde azalma, idrarda kanama ve en önemlisi böbrek yetmezliği gibi ciddi bir problemle karşılaşılıp, diyaliz tedavisi, böbrek nakli yapılması gibi durumlar görülmektedir. Doğru tedavi planının oluşturulması sayesinde hastalığınız kontrol altına alınabilir, hatta hastalık ve belrtileri geçirilerek yaşam kaliteniz yükseltilebilir.

İlaç tedavisine başladığınızda önce doktorunuzun sizi çağırdığı sıklıkta, daha sonrada  6 ay en geç yılda 1 kez doktorunuzun takip ve tedavisi gereklidir.

İlaç Tedavisi

BPH  ile ilgili ilaç tedavisindeki belli ilaçlard ejakülasyon miktarında azalma, geriye doğru boşalma (retrograd ejakülasyon), impotansa (sertleşme zorluğu) oluşabilmektedir. Bu belirtiler geçicidir, geri dönüşümlüdür ve orgazm kalitesinde olumsuz etkisi yoktur.

Alfa blokerler; prostatik üretra ve mesane boynundaki sinir alıcılarına (nöroreseptörler) etki ederek gevşeme, genişleme sağlayarak idrar akımını arttırırlar.

Alfa redüktaz inhibitörleri; prostatın büyümesi ile ilgili hormonun (testosteron) yapımını baskılar, bezin küçülmesini ve büyümesinin engellenmesini sağlar. Büyümüş prostat dokusunda daha etkilidirler.

Cerrahi Tedavi

Endoskopik Operasyonlar (Kapalı Ameliyatlar)

• TUR(P) TRANSÜRETRAL PROSTAT REZEKSİYONU
• GREENLIGHT, LASER PROSTATEKTOMİ
• PLAZMAKİNETİK PROSTATEKTOMİ

 Açık Operasyonlar

• AÇIK PROSTATEKTOMİ

Bu tür değişik cerrahi yöntemler uygulanarak BPH tedavi edilebilir. Hangi durumlarda ilaç tedavisi, hangi durumlarda cerrahi tedavi uygulanacağı hastanın durumuna göre doktorun vereceği bir karardır.

Kendi Yapabileceklerimiz Nelerdir?

Sıvı alımı: Gece tuvalete kalkmayı azaltmak için yatmadan önce çok sıvı almaktan (çay, su, kahve, süt, meyve suyu, sulu meyveler, alkollü içecekler) kaçınılmalıdır.

İdrar yapma düzeni: İdrar yapma ihtiyacı ertelenmemeli, idrar çok tutulmamalı ve işeme esnasında akım zorlanmamalıdır. İşeme bittiğinde bir kez daha mesane tamamen boşaltılmalıdır.

Prostat alanına baskı yapıp sıkıştıran sert koltuk, sandalye, yatak kenarına uzun süreli oturmaktan kaçınmalıdır.

Antidepresan, grip, allerji ilaçları, diüretik hipertansiyon ilaçları, idrar kaçırmayı önleyen ilaçlar kullanılırken dikkatli olunmalıdır.

PROSTAT BÜYÜMESİ TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIKTIR. TEDAVİ SONUÇLARI YAŞAM KALİTESİNİ ARTIRMAKTA VE MEMNUNİYET  VERİCİ OLMAKTADIR.