Narsisizm Nedir?
Narsistik kişilik bozukluğu, bireyin kendini toplumdaki diğer insanlardan üstün gördüğü ve birçok alanda herkesten daha iyi olduğunu düşünmesiyle ilişkilidir. Yüksek özgüven sahibi bu kişiler en fazla kendilerini sever, hatta eşsiz ve benzersiz olduklarına inanırlar.
Narsisizm nedir sorusu son yıllarda cevabı merak edilen popüler sorulardandır. Narsisizm belirtileri genellikle ergenlik döneminde görülmeye başlar ve kişinin iş hayatı, arkadaşlıkları, ilişkileri, günlük yaşantısı gibi her alana yayılmış durumdadır. Yine de, kendini seven her kişinin narsisist olduğunu söylemek doğru bir yaklaşım olmayacaktır.
Narsisizm Kişilik Bozukluğu mudur?
Narsistik kişilik bozukluğu psikolojik literatürde tanınmış bir kişilik bozukluğudur. Narsist kişilerde genellikle aşırı bir özsaygı, empati eksikliği, hayranlık bekleme, kendini özel ve üstün hissetme gibi belirgin özellikler görülür. Narsisizm ayrıca kişinin diğer insanlarla sağlıklı ilişkiler kurmasını zorlaştırır.
Narsist Kişilik Bozukluğu Nedir?
İnsanlar zaman zaman kendilerini özel hissedebilir, övülme ihtiyacı duyabilir, belli konularda kendilerini diğer insanlardan daha iyi bulabilirler. Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerde ise bu özellikler artık bu bir hayat tarzı haline gelmiştir. Kişi hayatının her alanında ilgi odağı olma ihtiyacı duyar, kendini herkesin ona hayranlıkla baktığı bir dünya içerisinde konumlandırır.
Narsist kişilik bozukluğunun sebepleri tek bir gerekçeye bağlanamaz, birçok faktörün bir araya gelmesiyle oluştuğu düşünülür. Genetik yatkınlık, çocukluk döneminde yaşanan travmatik deneyimler, aşırı övgü veya eleştiriden kaynaklanan dengesiz bir özsaygı gelişimi gibi unsurlar narsistik kişilik özelliklerini şekillendirebilir.
Narsist Kime Denir?
Narsistik kişilik bozukluğu olan bireyler dış dünyada kendini güçlü bir insan olarak konumlandırırken, aslında içselleştirdikleri yetersizlik hissinden dolayı oldukça kırılganlardır. Bu nedenle sürekli bir onaylanma ve beğenilme ihtiyacı duyarlar. Bu istekleri gerçekleşmediğinde benmerkezci yapıları nedeniyle hayal kırıklığına uğrar ve kendi kabuklarına çekilebilirler.
Kişinin aşırı derecede kendine odaklı olma, kendi yeteneklerini ve görünüşünü abartma, empati eksikliği ve başkalarının duygularını veya ihtiyaçlarını umursamama gibi özellikleri sonucunda narsisizm kişilik bozukluğu teşhisi koyulabilir.
Narsisizm Belirtileri Nelerdir?
Narsist kişilerin en belirgin özelliği sürekli ilgi odağı olma isteğidir. Bunun sonucu olarak da yaptıkları bir davranışta, bir işte eleştiriye/yenilgiye tahammül seviyeleri oldukça düşüktür.
Narsisizmle ilişkilendirilebilecek diğer bazı belirtiler ve örnekler şu şekildedir:
- Empati eksikliği sonucu başkalarının duygusal ihtiyaçlarına duyarsız kalmak, anlayışsız davranmak. Örneğin birinin sorunlarını dinlemek yerine ona kendi başarılarından bahsetmek bir narsisizm belirtisi olabilir.
- Sürekli olarak başkalarından övgü, dikkat ve hayranlık beklemek.
- Başkalarını suistimal ederek istediği şeyleri elde etmeye çalışmak, kendi isteklerine ulaşmak için manipüle etme eğilimi göstermek.
- Sürekli olarak başkalarını aşağılamak ve kendini üstün görmek. Herhangi bir konuda uzman olmadığı halde uzmanmış gibi davranmak, her konuda yorum yapma gereği duymak.
- Eleştirilere karşı aşırı hassas olmak, hemen öfke veya savunma tepkileri göstermek, saldırgan bir tutum takınmak.
- Başkalarının ihtiyaçlarını göz ardı ederek kendi ihtiyaçlarına sürekli öncelik vermek. Örneğin bir grup planı yaparken sadece kendi isteklerini dikkate almak.
- Toplumsal kuralları ve beklentileri göz ardı etmek. Sıra beklemeden veya trafik kurallarına uymadan hareket etmek gibi davranışları normalleştirmek.
Bu belirtiler, tek başına bir tanı koyma yöntemi değildir. Her insan zaman zaman yukarıdaki örneklerden birini veya birkaçını deneyimleyebilir. Ancak kesin bir tanı koymak için uzman bir psikiyatrist veya psikolog tarafından detaylı bir değerlendirme yapılması gerekir. Uzmanlar, kişinin genel davranış kalıplarını dikkate alarak narsisizm veya başka bir psikolojik durumun varlığını kesin olarak belirleyebilir. Bu nedenle bu belirtilerin yalnızca genel bir bakış açısıyla değil, uzman görüşüyle birlikte ele alınması önemlidir.
Narsistlik Nasıl Tedavi Edilir?
Narsistik kişiler genellikle tedaviyi kabullenmede zorluk çekerler çünkü kendilerinde bir sorun olduğunu düşünmezler, hatta terapi almanın zayıflık göstergesi olduğuna inanırlar. Ancak bazı narsistik bireyler zamanla yaşadıkları zorluklar ve ilişki problemleri nedeniyle yardım arayışına yönelirler.
Narsisizm tedavisi uzun sürelidir ve amacı kişiye daha realist bir karakter yapısı kazandırmaktır. Kişi bu süreçte kendi düşünce ve davranış biçimlerindeki yanlışlıkları görmeye başlar. Tedavi sonrası kişi daha sağlıklı ilişkiler kurabilir, özgüvenini sağlam temeller üzerine oturtarak güven sorununu aşabilir. Uzman bir psikiyatrist veya psikolog rehberliğindeki süreç, bireyin benlik algısını geliştirerek hayat kalitesini olumlu yönde artırır.