Lenfoma Nedir?

Lenfoma (lenf kanseri), vücuttaki lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerinin anormal bir şekilde büyüdüğü veya çoğaldığı kanser türüdür. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre lenfoma tüm kanser türlerinin yüzde 4'ünü oluşturmaktadır. Hastalığa dikkat çekmek, toplumu bilinçlendirmek ve hastalık ve tedavisine ilişkin güncel durumu paylaşmak amacıyla 15 Eylül Dünya Lenfoma Farkındalık Günü olarak belirlenmiştir.

Lenf sistemi, lenf bezleri, lenf düğümleri, dalak, kemik iliği ve diğer lenfatik dokulardan oluşur; vücuda giren mikroorganizmaların lenf bezlerince filtrelenmesini ve enfeksiyonlarla savaşmasını sağlar. Lenfosit adı verilen beyaz kan hücreleri ise mikroorganizmaların tanınması ve yok edilmesinde görev alır. Lenfositlerin aşırı çoğalması ve lenf sistemi organlarında kitle oluşturmasına lenf kanseri ya da lenfoma denir. Çoğalan kötü huylu lenfositler sadece lenf bezlerine değil karaciğer, kemik iliği, dalak gibi diğer organlara da yayılabilir. Görülme sıklığı kadınlara kıyasla erkeklerde çok daha fazladır, çocukluk çağında da hastalığa yakalanmak mümkündür.

Lenfoma Türleri Nelerdir?

Lenfoma, Hodgkin lenfoma (HL) ve Non-Hodgkin lenfoma (NHL) olarak ikiye ayrılır. Her iki lenfoma çeşidinin de alt tipleri bulunur ve kendine özgü tedavi gereksinimleri vardır.

Hodgkin Lenfoma Nedir?

Reed-Sternberg hücreleri olarak adlandırılan büyük anormal hücrelerin varlığıdır. Genellikle lenf bezlerinde başlar ve Reed-Sternberg hücrelerinin varlığı bu kanser türünün tanısında önemli rol oynar.

Tedavi sonuçları genellikle çok iyidir ve birçok hasta tamamen iyileşebilir. Kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapiyle tedavi edilebilir.

Non Hodgkin Lenfoma Nedir?

Reed-Sternberg hücreleri içermez. Lenf bezlerinin yanı sıra diğer lenfatik dokuları ve organları da etkileyebilir. Sıklıkla 65-74 yaş aralığındaki kişilerde tespit edilir.

Lenfoma Belirtileri Nelerdir?

Lenfoma semptomları birçok başka hastalıkla benzer özelliklere sahiptir. Genellikle belirtiler grip, soğuk algınlığı veya uzun süren başka bir solunum yolu enfeksiyonuyla karıştırılmaktadır.

Hastalık erken evrede her zaman belirgin semptomlar vermeyebilir. Vücudun çeşitli bölgelerinde tek taraflı olarak büyümüş bademcik veya cilt altı yumuşak kitleler (boyun, göğüs, mide, kasık gibi bölgelerde görülür), hastalığın ileri evresinde ortaya çıkan belirtilerdir.

Öksürük, solunum güçlüğü, yüksek ateş, kilo kaybı, aşırı terleme, kemiklerin ağrıması, kaşıntılı döküntü lenfoma kanseri belirtileri arasındadır.

Lenfoma Tanısı Nasıl Konur?

Lenfoma tanısında hekimin fiziksel muayenesi önceliklidir. Doktor, hastanın semptomlarını ve tıbbi geçmişini inceleyerek başlar, lenf bezlerinde şişme, cilt lezyonları, ateş, kilo kaybı gibi belirtileri değerlendirir. Hastanın büyüyen lenf bezlerinin boyutu, sertliği, hareketliliği gibi parametreleri incelenir. Lenf nodunun bir kısmı veya tamamı alınarak laboratuvar tetkikleri için biyopsi yapılabilir. Bu biyopsi sonucunda, lenf bezinde kanser hücrelerinin varlığı veya yokluğu netlik kazanır.

Lenf kanserinin ne kadar yayıldığını ve riskinin vücudun hangi bölgelerinde olduğunu belirlemek için Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) gibi görüntüleme teknikleri kullanılabilir. Ayrıca kan testleriyle lenfositler ve diğer kan hücreleri sayısı incelenerek hastalığın hematolojik yönü detaylı bir şekilde değerlendirilir.

Lenfoma Tedavisi Nasıl Yapılır?

Yeni tedavi yöntemlerinin gelişmesiyle hastalığın iyileşme oranı büyük artış göstermiştir. Lenfoma evreleri, türü, ilerleyiş hızı ve kişinin sahip olduğu diğer hastalıklar dikkate alınarak tedavi planlaması yapılır.

Kemoterapi: Yaygın olarak kullanılan bu yöntemde ilaçlar tek başına veya çeşitli kombinasyonlar halinde kullanılabilir. Kanser hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasını engellemek ve yok edilmesini sağlamak amaçlanır. İlacın çeşidi ve dozu hekim tarafından hastalığın Hodgkin ya da Non-Hodgkin olmasına bağlı olarak belirlenir. Kullanılan ilaçlar kişinin bağışıklığını zayıflatabileceğinden gerekli durumlarda kan nakli gibi destek tedaviler uygulanır.

Radyoterapi: Yüksek enerjili ışın uygulanarak kanser hücrelerini kontrol altına almak için kullanılır. Kemoterapiyle eş zamanlı uygulanabilir.

İmmünoterapi: Bu tedavi bağışıklık sistemi üzerinde etki ederek kanser hücrelerine karşı savunmayı güçlendirmeye çalışır. Laboratuvar koşullarında üretilen ve vücuda damar yoluyla verilen antikorlar, kanser hücrelerinin gelişimini engellemeyi hedefler.

Kemik İliği Nakli: Kanserli hücrelerin yer aldığı kemik iliği, kemoterapi ve radyoterapi ile baskılanır. Baskılanan kemik iliği yerine sağlıklı bir kişiden alınan kemik iliği nakledilerek, hastanın sağlıklı kan hücreleri üretebilmesi sağlanır.

Lenfoma, tedavi edilebilen bir kanser çeşididir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile başarılı sonuçlar elde edilebilir. Lenfoma şüphesi varlığında kişinin vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.