Kolesterol Yüksekliği Damar Tıkanıklığını Tetikliyor

Vücudumuzun normal işleyişi için kolesterole ihtiyacımız vardır. Ancak fazla kolesterol kalp ve damar sağlığımız açısından zararlıdır. Damar tıkanıklığı kalp hastalıklarının en yaygın nedenlerinden biridir. Kolesterol kanda yüksek olduğu zaman, kalbi ve beyni besleyen damarların iç yüzüne yapışarak plaklar oluşturur. Damarların etrafında biriken bu plaklar bir süre sonra daralmaya, tıkanıklıklara ve diğer organlara giden kan akışının yavaşlamasına yol açar. Tıkanıklık kalbi besleyen damarlarda oluşursa kalp krizine, beyni besleyen damarlarda oluşursa inmeye neden olur.

Damar tıkanıklığı, ciddi bir sağlık sorunudur ve tedavi edilmediğinde kalp krizi, inme ve diğer önemli komplikasyonlara yol açabilir.

Hangi Değerdeki Kolesterol Normal Kabul Edilir?

İyi ve kötü olarak adlandırılan iki tür kolesterol vardır. HDL iyi kolesterol olarak bilinir, yüksek yoğunluklu bir yapıya sahiptir. Damarlarda biriken kolesterol vücuttan atılmak üzere karaciğere taşır. Kötü kolesterol olarak bilinen LDL ise düşük yoğunluklu kolesterol olarak adlandırılır. LDL, kolesterolü dokulara taşıyıp damarlarda birikime neden olur. Damar tıkanıklığı ve pıhtı oluşumu genellikle LDL kolesterol birikiminin bir sonucudur.

Çok sayıda bilimsel araştırmaya göre kandaki kolesterol düzeyi yükseldikçe kalp krizi, inme ve ölüm riski de artmaktadır. LDL seviyesi 130’un altında olmalıdır. 130-190 arası yüksektir ve diyet önerilir. 190’ın üzeri çok yüksek kabul edilir. Diyabet, böbrek yetmezliği ve damar hastalığı olanlarda LDL mutlaka 100’ün altında tutulmalıdır. İdeali ise 70’dir. LDL değerindeki her yükseliş kalp krizi riskini artırırken, HDL'nin artması kalp hastalıkları riskini azaltmaktadır. Dolayısıyla, HDL ve LDL arasında ters bir ilişki olduğu söylenebilir.

Yine de kolesterol düzeyi değerlendirilirken hastanın damar hastalığı olup olmadığı ve diğer risk faktörlerinin varlığı da dikkate alınır. Örneğin başka risk faktörleri olmayan, menopoz öncesi bir kadında 130 mg/dL'lik kötü (LDL) kolesterol düzeyi önemli bir risk oluşturmaz. Ancak kalp krizi geçirmiş ve 55 yaşında bir erkekte aynı düzeydeki kolesterol, ilaç tedavisi gerektirebilir.

Yüksek kolesterolün belirgin ön belirtileri bulunmadığı için farkındalık genellikle geç olur. 20 yaşın üzerindeki kişilerin kan kolesterol düzeyinin mutlaka düzenli olarak ölçülmesi gerekir. Ailesel yatkınlığı ve şeker hastalığı olanlarda damar tıkanıklığı riski daha yüksek olduğundan kolesterol ölçümü daha sık yapılmalı ve düşük düzeyde tutulması için gerekli önlemler alınmalıdır.

Kırmızı Et Tüketimi Sınırlandırılmalı

Yüksek kolesterolün başlıca sebepleri arasında; genetik yatkınlık, obezite, sigara ve alkol kullanımı, dengesiz beslenme, hareketsiz hayat tarzı, uzun süre kullanılan ilaçlar, ilerleyen yaş, diyabet, geçirilmiş karaciğer ve böbrek hastalıkları gibi nedenler yer alır. Kolesterol seviyesini düşük tutabilmek için günde bir öğünden fazla et yenmemelidir. Fazla miktarda tüketilen etin kalbin yükünü artırdığı bilinmekle birlikte, çok yenen her besin kalp hastalıklarında ani şikayetlere sebep olabilir. Özellikle hayvansal yağ yönünden zengin beslenenlerde ve kolesterol yüksekliği olanlarda kalp damar duvarlarında biriken plaklar daralma ve ani kalp krizlerine sebep olabilir. Bu nedenle kırmızı et tüketilecekse yağsız, işlenmemiş formda tüketmek ve bir porsiyonu aşmamaya dikkat etmek gerekir.

Kolesterol düzeyi yalnızca uzun vadeli bir beslenme ve egzersiz programıyla dengede tutulabilir. Ancak beslenme ve egzersiz yetersiz kalıyorsa doktor kontrolünde ilaç tedavisi uygulanabilir. Sigarayı ve alkolü bırakmak, düzenli egzersiz yapmak, ideal kiloya düşmek ve bu kilonuzu korumak da kolesterolün düşürülmesine yardımcı olur. Özellikle sigara kullanımı tansiyonu ve kolesterolü direkt olarak tetikler. Sigaranın barındırdığı yüzlerce toksik madde damarlarda birikerek kanın pıhtılaşmasına sebep olur. Dolayısıyla normal bir insandan 3 kat daha fazla kalp krizi riskini beraberinde getirir. Bu nedenle hastalara sigarayı tamamen bırakmaları tavsiye edilir.