Erkek Kısırlığında Tedavi Yöntemleri

Üreme çağındaki çiftlerin %85'inde 1 yıl içinde gebelik oluşur. Çocuk sahibi olamayan bu geride kalan %15'lik oran bize toplumdaki infertillerin (kısırlık) oranını gösterir. Kısır çiftlerin üçte birinde sorun kadında, üçte birinde hem kadında hem erkekte, kalan üçte birinde ise problem erkeğe aittir. Erkeklerin değerlendirilmesine yönelik en basit test spermiyogram yani semen analizidir.

Çocuk sahibi olabilmek için erkekte sperm yapımının normal olması gerekir. Sperm yapımı testislerde ergenlikten sonra başlar, sorumlu hormanlar vardır. Bu hormanların salınımındaki bozukluklarda sperm üretimi bozulur. 

Üreme, testisler içinde bulunan küçük kanalcıklarda gerçekleşir. Erişkinde normalde olması gereken sperm sayısı milimetrede 15 milyondur. Verilen sperm örneği 2-5 ml olmalıdır. Düşük hacimli örneklerde kanal tıkanıklığı veya hormon eksikliğinden şüphe edilir. Sperm analizi yapılırken iltihabi bir durum veya kanama var mı tespit edilir. Sperm hareketliliği değerlendirilir. Normal bir örnekte spermlerin %50'sinin hareketli olması gerekir. Hareketlilik değerlendirilirken spermler hızlı ileri hareketli ve yerinde hareketli olarak değerlendirilir. Spermlerin şekli incelenir. Spermlerin baş, boyun ve kuyruk bölgeleri özel boyalarla boyanarak incelenir. Sperm analizi sonrası azospermi yani çocuk yapacak hücrelerinin bulunmadığı durumda erkeklerin sistematik olarak değerlendirilmeleri gerekir. Azospermi tespit edilen hastalarda tahlili doğrulamak amacıyla mutlaka ikinci kez tekrar edilir. 

Azospermi tanısı doğrulanınca bunun sebeplerini araştırmak amacıyla önce hormon tahlilleri istenir. Sperm çıkmamasının sebebi kanal tıkanıklığına mı bağlı bu durum tespit edilir. Kanal tıkanıklığı olan hastalarda TESA işlemi yapılır. Bu işlemde testislere enjektörle girilerek testisten örnek alınır. Bu hastalar sperm üretimi olan fakat kanal tıkanıklığı nedeniyle verdikleri örnekte sperm bulunmayan hastalar olduğundan testislere girildiğinde mutlaka sperm bulunur. Bu işlemde testislerde lokal anestezi ile sperm aranır. Bir sonraki aşama, testislerde sperm üretiminde sorun olup olmadığının tespitidir. Bu hastalara TESE denilen ameliyatla testislerden alınan doku parçalarından sperm aranması işlemi uygulanır. Ameliyathanede anestezi altında bu işlem yapılır. Bu işlem yapılan hastaların yarısında sperm bulmak mümkündür. Sperm bulunan vakalarda doku dondurularak saklanır. Bulunamayan vakalarda ise patolojiden gelen tanıya göre hastalar yönlendirilir. Her iki grup yani kanal tıkanıklığı nedeniyle TESA işlemi uygulanan veya kanallarda sperm üretimi olmadığı için TESE işlemi uygulanan hastalarda çocuk sahibi olabilmeleri için bir sonraki aşamada mutlaka mikroenjeksiyon işlemi (ICSI) uygulanmalıdır. Sonuç olarak azospermi tanısı konan bazı hastaların da tüp bebek işlemiyle çocuk sahibi olabilmeleri mümkündür.