Eris Varyantı (Eris Virüsü) Nedir?
Türkiye’de havaların da soğumasıyla birlikte şu günlerde gündemde yer alan Eris varyantı Covid 19’un bir alt türüdür. Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre ülkemizde görülmeye başlanan Eris varyantının Dünya Sağlık Örgütü tarafından “izlenmesi gereken varyant” olarak tanımlandığı bilinmektedir.
Vaka sayısının bu kadar düşük olması aslında varyantın az görüldüğü veya bulaş riskinin düşük olduğu anlamına gelmemektedir, insanlar bu yanılgıya düşmemelidir. Bunun en önemli sebebi testlerin az yapılıyor olmasıdır. Geçmiş dönemde hasta semptomlarla geldiğinde hızla test yapılıyordu, vakalar tespit edilebiliyordu. Hastalığın şiddetine bağlı olarak birçok kişi hafif semptomlarla evde iyileşmeye çalışıyor. Bu da gerçek vaka sayısının altında kalmasına neden oluyor. Dolayısıyla, düşük vaka sayılarına aldanmamalı ve tedbirlerimizi gevşetmemeliyiz.
Eris Varyantı Belirtileri Nelerdir?
Eris varyantı genellikle Covid 19 ve influenza ile aynı şikayetlerle seyrediyor. Tıpkı Covid 19’un ilk çıktığı dönemdeki gibi burun akıntısı, koku ve tat kaybı, boğazda ağrı, geniz akıntısı, kimi hastalarda öksürük, ateş gibi semptomlarla karakterize olarak görülüyor. Covid 19 ilk çıktığı dönemde bunlara ek olarak birkaç hafta sonrasında bronşlara ve akciğere yerleşip pnömoniye yol açıyordu. Ama şu dönemde Eris varyantıyla bunu çok fazla görmüyoruz. Bu varyantın hasta etme gücü daha düşük olduğundan grip gibi seyrediyor, boğaz ağrısı ve halsizlik görülüyor ama zatürreye yol açmıyor. Belki immün sistemi çok zayıf, kemoterapi gören, çok ileri yaştaki hastalarda ağır seyredebilir. Ama geçmiş yıllarda yaşanan yoğun pnömoni tablosu görülmüyor.
Gelecekte yeni varyantların ortaya çıkacağı öngörülüyor. Muhtemelen biz bundan sonra her yıl influenzayla yaşadığımız grip salgınını Covid 19 ile de yaşayacağız. Yeni varyantları saptayabilmek için test sayısı mutlaka artırılmalı. Kişiye test yapılmadığında influenza ve Covid 19 ayrımı yapılamıyor. Hastalık kaç kişiye bulaştı anlamak mümkün değil. Özellikle okulların açılması ve kuzey yarım kürenin kışa girmesiyle birlikte vaka sayılarında artış bekleniyor. Ama hiçbir zaman daha önceki pandemideki gibi ağır bir süreç yaşanmayacağını düşünüyoruz.
Hangi Kişiler Risk Altında?
Özellikle risk grubu yüksek olan kişilere, örneğin gebelik, astım, KOAH, ileri yaş hasta gruplarına influenza aşılarını mutlaka öneriyoruz. Covid 19 aşılarıyla ilgili olarak ise son dönemde toplumda yaşanan bazı kafa karışıklıkları mevcut. Bazı aşıların yan etkilere, komplikasyonlara, emboliye neden olabildiğini duyuyoruz. Bu kafa karışıklıkları ve şüpheler giderilinceye kadar Covid 19 aşıları için beklenebilir.
Alınabilecek Diğer Önlemler Neler?
Eris varyantının bulaş oranı bir önceki varyantlarla benzer görünüyor. Damlacık yoluyla bulaşan her enfeksiyonda olduğu gibi, Eris varyantında da korunma için aşının yanı sıra alınması gereken bazı önlemler vardır.
- Kalabalık bir ortama girmeden önce maske takmak gerekir. Maske mevcut değilse sosyal mesafe kurallarına uyulmalıdır.
- Hasta olan kişiler kenedini toplumdan mutlaka izole etmelidir.
- Bu enfeksiyonlar el ve damlacık yoluyla bulaşıyor. Hasta olan kişi elini burnuna götürüp kaşıdığında veya eline hapşırdığında birkaç dakika sonra onunla temas eden kişi bu hastalığa yakalanabiliyor. O nedenle mesafe, maske ve hijyen hala geçerliliğini koruyan önlemlerdir. El hijyeni mutlaka sağlanmalıdır.