Doğru Teşhi̇s Saç Dökülmesini Engelleyebilir

Günümüzde saç dökülmesi hem bayanlarda, hem de erkeklerde çok sık karşılaşılan önemli bir dermatolojik durumdur. Zamanında yapılan analizler ve uygun tedaviler ile bu durum genellikle düzeltilebilmektedir.

Saçlarımız birçok nedene bağlı olarak dökülebilir. Önemli olan dökülen saçlarımızın hangi nedenden dolayı döküldüklerini tespit etmek ve doğru tedavilerin uygulanmasıdır.

Normal bir kişide saçların %85’i büyüme evresindeyken, %15’i dinlenme evresindedir. İnsan saçı, 3 fazda döngüsünü tamamlar ve dökülür. Bu fazlardan ilki, Büyüme Fazı (Anagen) dır. Bu aşamada saç ayda yaklaşık olarak 1 cm uzar ve fazın büyük bir bölümünü oluşturan bölümdür. Genel olarak 2-8 yıl arası sürer. Bu fazdan sonra saç Degredasyon Fazı (Katagen) dediğimiz faza geçer. Katagen evrede saç kökleri kendini dinlenme evresine hazırlar ve yaklaşık olarak 20 gün sürer. Saç döngüsünü Dinlenme Fazı (Telogen) ile bitirir. Bu dönemde saç kökü 3-4 ay boyunca dinlenir ve kökünden ayrılarak dökülür. Yerine ise yeni bir saç gelerek saç döngüsü başa döner. Her şeyin bir ömrü olduğu gibi saçlarımızın da bir ömrü vardır ve ömrünü tamamlayan saçlar dökülerek yerine yeni saçlar gelir.

Günde 100 kadar saçın dökülmesi normaldir. Mevsim değişimlerinde ise bu miktar 150 saç teline kadar normal sayılabilir. Uzun bir süre boyunca günde 80-100 taneden fazla saç dökülüyorsa bu normal değildir. Bu durum kadınlarda sık yaşanan bir sorundur. Saç fırçasında, yastıkta, kıyafetlerde her zamankinden daha fazla saç olması, yıkarken ya da saçların arasında parmaklar dolaştırılırken çok sayıda saçın ele gelmesiyle fark edilir.

Ancak herhangi bir neden ile saçlarımız aşırı bir şekilde dökülürse, kellik dediğimiz problem ortaya çıkar.

Saç dökülmesi kadınlarda ve erkeklerde farklı nedenlerle oluşabilir.

Kadınlarda görülen nedenler erkeklere göre biraz daha fazla olup, kesinlikle saç dökülmesinin nedenini ve tipini öğrenmeden herhangi bir tedaviye başlamamalıdır. Kadınlarda sık görülen saç dökülmesi nedenleri stres, hormonal dengesizlikler, beslenme bozuklukları, ilaç kullanımları, kansızlık, vitamin eksiklikleri ya da mevsim geçişleri ile ilgili olabilir. Saç dökülmesinin önüne geçmek için ilk olarak saçların neden döküldüğüne dair doğru sebebi tespit etmek ve ana sorunun çözümüne odaklanmak en doğrusudur.

Bu nedenle saç dökülme hızımız arttığında, bölgesel seyrelme veya saçsız alanlar ile karşılaştığımızda ilk yapmamız gereken bir dermatoloji uzmanına başvurmaktır.

Stres Kaynaklı Saç Dökülmesi: Stres nedenli dökülmede saçın büyüme evresinde kalış süresi azalırken, dinlenme evresindeki süresi artar, bu da saçlarımızın dökülmesine neden olur. Stres bütün hastalıklarda olduğu gibi saç hastalıklarında da önemli bir rol oynamaktadır.

Kullanılan İlaçlar: Bunların başında kemoterapi ilaçları gelmektedir. Bunun yanı sıra antidepresanlar, doğum kontrol hapları, akne ilaçları, bazı kalp ve tansiyon ilaçları, anabolik steroidler de saç dökülmesine neden olabilmekteler.

Beslenme Yetersizlikleri: Sağlıksız veya tek yönlü beslenme, yapılan uzun ve katı diyetler sonrası oluşan vitamin ve mineral eksiklikleri saç dökülme nedenleri arasında önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle demir eksikliğine bağlı kansızlık, çinko, B12 ve D vitamini eksiklikleri sıklıkla bulunan nedenlerdir.

Hormonal Dengesizlik: Tiroit hastalıkları, polikistik over sendromu, gebelik ve emzirme, doğum kontrol ilaçları, menopoz gibi nedenler de hormonal saç dökülmeleri olarak karşımıza çıkmaktadır. 30 yaşından itibaren kadınların hormonlarında dengesizlik oluşmaya başlayabilir ve bu da saç dökülmesine yol açar. Hormonal nedenli dökülme şekli olan kadın tipi saç dökülmesi, erkeklerde sık görülen androgenetik alopesiye benzer. Ergenlik sonrasında ortaya çıkar ve genetik yatkınlık ile ilişkili olarak yavaş yavaş ilerleyebilir veya çok ciddi seyredebilir. Kadınlarda yaygın saç dökülmesi yapan nedenler androgenetik alopesiyi tetikleyebilir ve şiddetlendirebilir.

Erkeklerde Saç Dökülmesi

Günümüzün belki de en büyük sorunlarından birisi olan erkek tipi saç dökülmesi, insanın psikolojisini olumsuz bir şekilde etkiler ve sosyal hayatını sınırlar. Uzun süreli ve sabır gerektiren bir tedavi süreci vardır.

Ailesel, ırsi, genetik ya da erkek tipi saç dökülmesi olarak bilinen bu sorun erkeklerde görülen dökülme probleminin %95’ini oluşturmaktadır. Sorunun nedeni, erkeklik hormonu olan testosteron ile alakalı olup, ergenlik döneminde veya 20’li yaşlarda ortaya çıkmaktadır.

Erkek tipi saç dökülmesi kendini saç tellerinde incelme ve şakak bölgesi veya vertex (tepe) bölgesinde saç hacminde azalma ile kendini gösterir ve önlem alınmazsa kellik kaçınılmaz sondur. Erkek tipi saç dökülmesi genel anlamda testosteron denilen erkeklik hormonuna 5 Alfa Redüktaz enzimi aracılığıyla Dihidrotestosteron (DHT) dönüşmesi sonucu meydana gelir.

Öncelikle bazı şeyleri çok iyi bilmek gerekir. Bunların başında erkek tipi dökülmenin tedavisinin uzun ve meşakkatli oluşudur. Birkaç ayda sonuç beklenmemeli ve umutsuzluğa düşülmemelidir. Erkek tipi saç dökülmesi tedavisi, ömür boyu süren bir tedavidir. Kullanılan ilaçlar bırakıldığında tedavi ile tekrar çıkan saçları da kaybetme ihtimali yüksektir.

Kadınlarda Dökülen Saçlar Kelliğe Neden Olur mu?

Genellikle yaygın dökülme yapan nedenlerin ortadan kalkmasını izleyen 6-9 ay içinde saçlar tekrar normal haline gelmektedir. Ayrıca sorumlu ilaçların kullanımı kesildikten sonra da saçlar tekrar normal haline dönecektir. Ancak genetik yatkınlığı olan kadınlarda sadece belirli bölgelerde bir model oluşturacak şekilde saçlarda seyrelme oluşabilir ve kadın tipi saç dökülmesi denilen durum ortaya çıkabilir.

Sonuç olarak saçlar hem kadın, hem de erkeklerin hayatında kozmetik olarak çok önemli rol oynar. Bu yüzden oluşabilecek kalıcı saç kayıpları ile karşılaşmadan önce dermatoloji uzmanınıza başvurmanız çok önemlidir.
 

Uzm. Dr. Burcu Barutcugil
Dermatoloji
Çamlıca Erdem Hastahanesi