Çocukluk Çağı Aşıları

Hastalıkların neden olduğu maddi ve manevi kayıpları önlemek için en etkili sağlık yatırımı aşılamadır. Aşılar sayesinde vücuda giren mikroplar, bağışıklık sistemi tarafından tanınır ve bu mikroplara karşı savaşmak için bağışıklık oluşturulur.

Aşılar, mikropların tanınması ve cevap verilmesi için gereken antijenleri içerir. Aşılanmış bir vücut hastalıkla karşılaştığında onunla mücadele edebilecek antikorları üretecek şekilde tepki verir. Örneğin, suçiçeği aşısı suçiçeği virüsünü hedef alır. Suçiçeği virüsü vücuda girerse, aşı sayesinde önceden üretilen suçiçeği antikorları virüsü etkisiz hale getirir ve hastalığı önler.

Aşılar aynı zamanda bağışıklık sisteminin o mikroba karşı hafıza geliştirmesini sağlar. Vücut gerçek hastalıkla karşılaştığında hafızasındaki bilgileri kullanarak hızlı bir şekilde tepki verir ve hastalığın oluşmasına fırsat vermeden onu yok eder. Böylelikle aşılar sayesinde hastalığa maruz kalmadan antikor üretimi sağlanır ve vücut kendini korumaya hazır hale getirir. Aşılama sonrasında üretilen antikorlar zamanla azalsa bile bağışıklık sistemi o mikrobu hatırlar ve mikrop tekrar vücuda girdiğinde aşısız insanlara göre daha hızlı ve bol miktarda antikor üretir.

Çocukluk Aşılarını Yaptırmalı mıyız?

Çocukluk dönemi aşıları birçok ağır hastalığın önlenmesinde önemli rol oynamıştır. Aşılar kullanılmaya başlandığından beri bulaşıcı hastalıkların görülme sıklığı azalmış ve hastalık kaynaklı ölümler önlenebilmiştir. Bazı hastalıklar ülkemizde varlığını hala sürdürdüğünden, tüm çocuklara Sağlık Bakanlığı Çocukluk Dönemi Aşı Takvimine paralel olarak belirli aşılar uygulanmaktadır. Çocukların en erken dönemde aşılanmaya başlaması ve en kısa sürede hastalıklara karşı tam bağışık olmalarının sağlanması önemlidir.

Aşılar sadece bireysel koruma sağlamakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal bağışıklık oluşturarak hastalıkların yayılma riskini azaltır. Böylelikle toplumun daha geniş bir kesimi korunmuş olur ve hastalıklar kontrol altına alınabilir.

Çocukluk çağı aşılarının çoğu %85-95 oranında etkilidir. Toplumda çoğunluk aşılanırsa aşının bağışıklık etkisini göstermediği kesimin hastalıkla karşılaşma olasılığı azalır. Bu nedenle toplumdaki herkesin aşılanması oldukça önemlidir.

Çocukluk Aşıları Olmazsa Ne Olur?

Bazı hastalıklar ciddi komplikasyonlar meydana getirebilir. Örneğin polio virüsü özellikle 5 yaşın altındaki çocukları etkiler ve felç, kas güçsüzlüğü, solunum zorluğu ve hatta ölüm gibi ciddi sonuçlara neden olabilir. Kızamık, kabakulak ve suçiçeği gibi hastalıklar da bazı durumlarda ağır komplikasyonlara yol açabilir. Aşı yaptırmamak çocuğunuzun bu enfeksiyonlara karşı savunmasız kalması ve hastalıklara yakalanma riskinin artmasına neden olur.

Çocukluk aşıları sayesinde bu gibi hastalıkların önüne geçilebilir. Çocuğunuzun aşı takvimine uygun bir şekilde aşılanması, toplumda hastalıkların yayılmasını önlemeyi sağlar. Bugün birçok bulaşıcı hastalıkla nadiren karşılaşılmasının temel nedeni aşılamanın yaygınlaşmasıdır.

Çocukluk Çağı Aşı Takvimi

Sağlık bakanlığı çocukluk dönemi aşı takviminde yer alan aşıların düzenli olarak uygulanması, çocukların sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmeleri için son derece önemlidir.

Hepatit A Aşısı: Hepatit A virüsüne karşı koruma sağlamak için kullanılır. İlk dozu 18. ayda yapılmalı, 24. ayda ikinci dozu uygulanarak tekrarlanmalıdır.

Hepatit B Aşısı: Hepatit B virüsüne karşı koruma sağlamak için kullanılır. Hepatit B virüsü “hepatit” hastalığına (karaciğer iltihaplanması) neden olmaktadır. Aşılanmayla vücut virüse karşı antikor üreterek koruma sağlar. Aşı doğumdan hemen sonra, 1. ve 6. aylarda olmak üzere üç kez uygulanmaktadır.

Suçiçeği Aşısı: Suçiçeği çocuklarda görülen, vücutta ateş ve kaşıntılı döküntüyle seyreden bulaşıcı bir hastalıktır. Yenidoğan bebekler ve yetişkinlerde beyincik ve beyin iltihaplanması gibi ciddi sonuçlara neden olabilir. Aşıyla hastalıktan korunmak mümkündür. İlk doz 12. ayda yapılır. İkinci doz 4-6 yaş arasında tekrarlanmalıdır.

BCG (Verem) Aşısı: Bir akciğer hastalığı olan vereme karşı koruma sağlayan aşı, bebeklere 2. ayda uygulanır. Aşı yapılan yerde iz kalabilir, bu aşının bağışıklığı sağladığını gösterir.

Karma Aşı: İçerisinde boğmaca, difteri, tetanoz, hemofilus influenza tip-B, inaktif polio virüslerine karşı koruma bulunan aşı 2, 4, 6 ve 18. aylarda olmak üzere 4 doz yapılır.

KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak Aşısı): Aşının ilk dozu 12. ayda, ikinci dozu 4-6 yaş arasında karma aşı olarak uygulanır. Toplumdaki kızamık vakalarında artış görülmesi durumunda 9. ayda ek doz aşı uygulanabilir.

Oral Polio (Çocuk Felci) Aşısı: Bu aşının iki çeşidi bulunur. İnaktif (ölü virüsten olan) aşı karma aşının içinde uygulanmaktadır. Canlı (zayıflatılmış virüsten yapılan) aşı ise 6 ve 18. aylarda ağızdan damla olarak verilir. Çocuk felci, başarılı aşı kampanyaları sayesinde dünya genelinde neredeyse tamamen ortadan kaldırılmış durumdadır.

Pnömokok Aşısı: Bu bakteri zatürrenin yanı sıra orta kulak iltihabı, menenjit ile kemik iltihabı gibi hastalıklara da neden olur. Pnömokok aşısı 2, 4 ve 12. aylarda uygulanır.

Özel Aşılar

İnfluenza (Grip) Aşısı: İnaktif grip aşısı, 6 aydan itibaren uygulanabilir. Grip aşısı özellikle risk grupları için önerilmekle birlikte, ailelerin isteği doğrultusunda tüm çocuklara ve yetişkinlere uygulanabilir.

Rotavirüs Aşısı: Daha çok 2 yaş altı çocuklarda görülen rotavirüs, mide-barsak sisteminde enfeksiyonlara neden olur. Çocuklarda ishal, kusma, ateş, karın ağrısı ve halsizlik gibi semptomlarla kendini gösteren hastalığa karşı geliştirilen aşı 6-12 hafta arasındaki bebeklere uygulanır. İkinci doz 32. haftayı geçmemelidir.

HPV (Rahim Ağzı Kanseri) Aşısı: 9 yaşından itibaren uygulanabilir, ilk doz genellikle 11-12 yaşlarındaki kız çocuklarına yapılır. Dörtlü ve dokuzlu olmak üzere iki adet aşı çeşidi olmakla birlikte Türkiye’de şu an yalnızca dörtlü aşı bulunmakta ve bu aşı 3 doz şeklinde uygulanmaktadır.

Meningokok Aşısı: Meningokok bakterisinin neden olabileceği hastalıklardan korunmak amacıyla 2 aydan itibaren çocuklara uygulanabilir.