Çocuğum Neden Hala Konuşmuyor?

Bebeğin ilk sözcüğü heyecanla beklenir. Ancak bu bekleme süresi uzadıkça anne babalar telaşa kapılır. Yoksa konuşamayacak mı? Bizi anlıyor mu?

Ya da çocuk 4 yaşına geliyor ama tıpkı bebek gibi konuşuyor, konuşması hiç anlaşılmıyor, yalnızca annesi ve babası onu anlayabiliyor, sesleri deforme ediyor, bir sesin yerine bir başkasını getiriyor ya da düşürüyor. Nedenleri ne olabilir? Kendiliğinden düzelir mi?

Gerçekten geç mi, yoksa endişeleriniz yersiz mi?

Bir çocuğun geç konuştuğunu belirleyici bazı kriterler var. Ortalama olarak, gelişimin ilk altı ayında bebekler önce hecelemeye (ba ba, da da vb), bir yaşından itibaren kelimeler söylemeye (anne, baba, mama, dede vb), 18 aydan itibaren de cümle kurmaya başlar (mama ver, baba gel vb). Çocuğun konuşması yaşından beklenenden çok geri ya da konuşma gelişimi açısından çok daha yavaşsa, o çocuğun konuşması gecikmiş konuşma olarak adlandırılır.

Çoğu aile çocuklarının zamanla kendiliğinden konuşmaya başlayıp, yaşıtlarını yakalayacağı düşüncesiyle profesyonel destek almayı erteliyorlar. Fakat okul dönemine sarkan dil ve konuşma bozuklukları ise çocuğun akademik olarak yaşıtlarının gerisinde kalmasına ve okuma-yazma öğrenmede güçlük çekmesine neden oluyor. Ayrıca çocukta özgüven sorunları, içe kapanıklık ve kendini soyutlama görülebiliyor. Konuşma problemlerinin erken teşhis edilmesi ve gereken müdahalelinin uygulanması sayesinde çocukların gelişimsel eğrilerinin değiştirilmesini sağlayabilmektedir.

Ne yapmalıyız?

Eğer çocuk üç yaşındaysa ve konuşamıyorsa mutlaka bir uzmana danışın.

Patolojiyi ortaya koymak için KBB, çocuk nörolojisi, çocuk psikiyatrisi ve dil ve konuşma patolojisi birlikte çalışır.

Dil ve Konuşma Bozuklukları Uzmanı'nın yapacağı kapsamlı bir değerlendirme çok önemlidir. Bu değerlendirmede hem işitsel algının (konuşulanları anlama) hem de sözel ifadenin (konuşarak kendini ifade etme) yaş aralığı olarak nerede olduğu belirlenir, aile bilgilendirilir, çocuğunun  gelişimini nasıl destekleyecekleri anlatır ve  terapi önerilir.

Aile çocuğun en büyük destekçi olmalı

Bebeğin doğru bir dil gelişimi için anne babaların doğumdan itibaren bebeklerine özen göstermeleri ve özel olarak ilgilenmesi gerekir. Çocukla ilgilenmek ve sevildiğini hissettirmek, çocukla sık sık konuşmak, hikaye masal anlatmak, ninni, tekerleme söylemek, nesnelerle ilgili açıklayıcı bilgi vermek, çocuğun işaret ile gösterdiği istekleri onunla konuşarak yönlendirmek, anlatmasını sağlamak , çocuğun fikirlerine değer vermek, anlattıklarını dinlemek gerekir. 2 yaşından önce TV izletmemek, 2 yaşından sonra bir gün içinde 1-2 saatten uzun süreyle TV karşısında kalmasını engellemekte fayda var. Yaşıtları ile birlikte oyun oynaması çocuğunun gelişimini pozitif etkiler.  Sizin de çocuğunuzla iletişim kurmak için uygulamanız gereken en kolay yol oyun oynamaktır.

Oyunun önemini

Tüm oyunlar çocukların toplumsal yaşam düzenine ve kurallarına uyum sağlamasını kolaylaştırır. Çocuklar, oyuncaklarıyla oynarken nesnelerin günlük yaşamda kullanımına ilişkin deneyimler kazanırlar. Oyunun doğal süreci içerisinde farklı kavramları ve bilgileri öğrenirler. Oynarken bir yandan da nesneleri eşleştirmeyi, sınıflamayı, benzerlik ve farklılıklarına göre ayırt etmeyi öğrenirler. Nesnelerin rengi, şekli, boyutu, miktarı ve konumları hakkında da ön bilgileri olur. Aynı zamanda, farklı yüzeylere dokunma, farklı tatları ve kokuları tanıma ve değişik sesleri dinleme gibi beş duyunun gelişimine yönelik deneyimler kazanırlar. Oyun çocukların küçük ve büyük kas gelişimini desteklemektedir. Ayrıca, çocuklar oyunlarla yeni sözcükler öğrenir ve kendilerini sözel ya da sözel olmayan yollarla ifade edebilirler. Oyun, çocukların hem alıcı hem de ifade edici dil gelişimlerini desteklemektedir .

Dessie Tanman,

Uzman Dil ve Konuşma Terapisti

Çakmak Erdem Hastahanesi