Bu Yöntemler Kalp Sağlığınıza Işık Tutuyor
08.08.2023Teknolojideki ilerlemelerle birlikte kalp, artık çeşitli yöntemlerle görüntülenebiliyor ve doğru tanı konulup etkili tedavi uygulanabiliyor.
Transözofajiyal Ekokardiyografi (TEE Eko) Nedir?
Transözofajiyal ekokardiyografi (TEE) kalp endoskopisi olarak da bilinen, ince bir tüp yardımıyla ağız yolundan yemek borusuna ulaşıp kalbin arka komşuluğundan çok net görüntü sağlayabilen bir kalp ultrasonu yöntemidir.
TEE ölçümü aşağıdaki durumlarda kullanılabilir:
- Hastadan kaliteli ekokardiyografik görüntü alınamadığı durumlarda (göğüs yapısında bozukluk, kronik akciğer hastalığı gibi görüntü netliğini etkileyen durumlar, bypass gibi açık kalp ameliyatları sırasında veya sonrasında göğüsten görüntü alınamaması gibi),
- Kalp içinde çeşitli sebeplere bağlı kitlelerin varlığında (örneğin, pıhtı şüphesinde kapak enfeksiyonuna bağlı kitlelerin ve apselerin görüntülenmesi, kalp içi tümörleri),
- Kalp kapaklarında kaçak, kopukluk gibi durumlarında net görüntü almak ve ameliyat kararına destek olmak amacıyla,
- Mekanik protez kapaklı hastalarda kapak fonksiyonuna bakılması, kapak üzerinde pıhtı veya kitle varlığı, kapak kenarından kaçakların değerlendirilmesi için,
- Kalpte doğuştan meydana gelen çeşitli deliklerin incelenmesi, kapalı veya açık ameliyata uygunluğu ve ameliyat gerekliliğinin netleştirilmesi.
TEE eko, kalbe yakınlık ve cihazların gelişmişliği sayesinde çok net görüntü alınmasını sağlar. Bu tür durumlarda, TEE eko olmadan tedavi planlamak veya operasyon kararı almak genellikle mümkün değildir.
TEE Eko Nasıl Yapılır?
TEE uygulaması yemek borusuna yerleştirilen, ucunda ince bir ultrason probu bulunan bir tüp aracılığıyla yapılır. Yemek borusu kalbin arkasından geçtiği için bu yöntemle kalp ve etrafındaki damarlar, ekokardiyografiye göre daha yakından ve net görüntülenebilir. İşlem başında boğazı uyuşturmak için anestezi spreyi sıkılır, sonrasında damardan hafif sedasyon (tam şuur kaybı olmadan hafif uyku haline sebep olan anestezi) uygulanır ve hastaya nazik bir şekilde dişleriyle sıkması için verilen ağızlıktan geçirilerek ince tüp yutturulur. Tüp boğazdan ilerlerken öğürme, bulantı gibi hislerin oluşması çok normaldir. Bu anlamda TEE “mideye hortum salma” olarak da bilinen mide endoskopisi gibi uygulanır. İşlem sırasında çekilen kalp görüntüleri bir videoya kaydedilip, kalp resimleri CD'ye kaydedilir. İşlem bitiminde kardiyoloji doktoru hasta ve yakınlarını işlemle ilgili ve sonuçlarla ilgili olarak bilgilendirir. Uygulama ortalama 30 dakika sürmektedir.
- TEE ön hazırlık gerektiren bir işlemdir. İşleme gelirken 6 saatlik açlık ve susuzluk süresi olmalıdır. Hasta ilaç kullanılıyorsa TEE uygulaması öncesinde bu ilaçlar için hekime danışılmalıdır.
- İşleme gelmeden önce ağızda bir protez mevcutsa çıkarılmalıdır.
- Hasta yutma güçlüğü çekiyor ya da yemek borusuyla ilgili sorun yaşıyorsa, alerji, astım gibi hastalıklara sahipse, mide ile ilgili bir hastalık ya da bir ameliyat geçmişi bulunuyorsa işlemi yapacak doktor bu konularda mutlaka bilgilendirilmelidir.
- Hasta, hastaneye gelirken yapılmış olan tetkikler ve kullandığı ilaçları mutlaka yanında bulunmalıdır.
- Hastanın işlemden sonra bir buçuk saat yemek yememesi gerekmektedir.
- İşlem sonrası uyku ve sersemlik hali devam edebilir. Bu nedenle tetkiki yaptıran hastanın birkaç saat kadar araç kullanmaması gerekmektedir.
Stres Ekokardiyografi Nedir?
Stres ekokardiyografi (SE), egzersiz yöntemleriyle veya damardan verilen kalp atımını hızlandırmaya yönelik ilaçlarla hedef kalp hızına ulaşana dek yapılan bir ekokardiyografi uygulamasıdır. Stres eko kalp kasında kanlanma bozukluğunu ve ciddiyetini saptamak, akut kalp krizlerinden ve koroner damarlara yapılan girişimsel işlemlerden sonra risk belirlemek ve kalp cerrahisi dışı cerrahi işlem uygulanacak hastalarda operasyon öncesi risk değerlendirmesi yapmak amacıyla uygulanmaktadır. Amaç kalbin kasılma kapasitesini gözlemlemek, koroner yetersizlik bulgularını araştırmak ve bazı kapak hastalıklarında cerrahi karara yardımcı olmaktır.
Stres Ekokardiyografi Nasıl Yapılır?
Stres ekokardiyografi öncesinde kalp hızını etkileyen ve göğüs ağrısını önleyen ilaçlara 2 gün kadar ara verilir. İşleme 4-6 saatlik açlıkla girilir. Hasta diğer ilaçlarını az miktarda su ile yutabilir.
Stres eko sırasında kalp hızının kademeli olarak artması nedeniyle çarpıntı hissedilmesi doğaldır. İlaçlı eko (dobutamin) sırasında yanaklarda sıcaklık hissi ve kızarma, saç diplerinde karıncalanma olabilir. Göğüste ağrı ve yanma, baygınlık hissi ve bulantı gibi şikayetleri doktor ara ara soracaktır, hastanın bu şikayetler olduğunda doktora geribildirim vermesi gerekir.
Kalpte damar tıkanıklığı varsa kalp hızı arttıkça ekokardiyografik olarak bulgu vermeye başlar. Beraberinde EKG ve semptom takibi yapılır. Sonuç olarak koroner anjiyografi gerekliliği ve geçirilmiş kriz varsa kalpteki canlı bölge seviyeleri değerlendirilir. Stres ekokardiyografi bazen kapak hastalıklarında evreleme amaçlı da kullanılmaktadır.
Test sonunda egzersiz veya ilaç sonlandırılarak istirahat görüntüleri alınır. Ortalama yarım saat kadar süren testin sonunda hastanın nabzı düşer ve test bitirilir. Test sonunda hasta ve yakınlarına rapor ve bilgi verilebilir.
