Erken Fark Edersen Çok Şey Fark Eder
Meme kanseri günümüzde kadınlarda en sık rastlanılan kanser türüdür ve görülme sıklığı giderek artmaktadır. Özellikle kırk yaş sonrası bu risk daha fazlayken, yaşam boyu bir kadının meme kanserine yakalanma riski ise yaklaşık % 10’dur. Birçok kanser türünde olduğu gibi meme kanserlerinde de sebep tam olarak bilinememektedir. Ancak genetik sebepler, obezite, hiç doğum yapmama, ilk doğumun otuzlu yaşlardan sonra olması, bebeğin emzirilmemesi, östrojen hormonu kullanımı meme kanserinde riski artıran faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır.
20 yaşından itibaren kadınların ayda bir kez kendi kendine meme muayenesi yapması gerekir. Adet sonrası, ilk bir haftada elle muayeneyi düzenli olarak kendi kendilerine her ay yapmalarını öneriyoruz. Bu muayenede; kadınlar önce ayna karşısında ellerini beline koyarak memelerin simetrik olup olmadığını kontrol etmeli, meme derisinde herhangi bir çöküntü veya renk değişikliği, meme başında içeri doğru çekilme olup olmadığına bakmalıdır.
Daha sonra düz bir zemine sırt üstü uzanarak sağ eliyle sol memeyi sol eliyle de sağ memeyi yukarıdan aşağıya dairesel hareketlerle memeyi göğüs duvarıyla eli arasında sıkıştırarak muayene etmelidir. Meme çevresinde ağrı, meme ve koltukaltı bölgelerinde ele gelen sertlikler, meme başında akıntı ya da kanama, meme başında görülen çökme ya da içeri çekilme, meme etrafında yara, cilt bozuklukları, ödem, meme cildinde çökme, renk değişikliği, şekil bozukluğu gibi bulguların varlığında hemen aile hekimi ya da genel cerrahi uzmanına muayeneye gidilmelidir. Şikayeti olmayan yirmi ile kırk yaş arası kadınların rutin kontol amaçlı üç yılda bir, kırk yaşından sonra ise yılda bir kez genel cerrahi uzmanına muayene olmaları gerekir. Erkeklerde de az da olsa meme kanserine rastlanmaktadır. Tüm meme kanserlerinin %1’den azı erkeklerde görülmektedir. Erkeklerde ve kadınlarda görülen meme kanseri benzer özellikler gösterir. Aynı prensiplerle tedavi edilir. Erkekler için rutin bir tarama programı olmadığı için tanıda geç kalınabilir ancak artan meme kanseri farkındalığı ile tanı daha erken konulabilmektedir. Erkek meme kanserlerinde uygun tedavi ile kadınlara göre daha iyi sonuçlar alınabilmektedir.
Artık Erken Teşhis Sayesinde Memenin Tamamı Alınmıyor
Meme kanseri tedavisinde çeşitli faktörlere bakılarak karar verilmektedir. Tedavi yöntemleri arasında cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, hormonterapi yer almaktadır. Hastalığın evresine ve tümörün hormon reseptör özelliklerine uygun tedaviler uygulanmaktadır. Erken evre meme kanserlerinde cerrahi, ilk seçenek tedavi şeklidir ve hastalar kemoterapiye ihtiyaç duymayabilir. İleri evrede tespit edilen meme kanserlerinde ameliyat sonrasında kemoterapi ve radyoterapi gerekebilir. Ameliyattan önce kemoterapi verilerek tümör küçültülüp ameliyata uygun hale getirildikten sonra da ameliyat ve radyoterapi uygulanabilir. Erken evrede yakalanan ve küçük boyutlu meme kanserlerinde meme koruyucu cerrahi şansı daha yüksektir. Erken evre meme kanserlerinde 5 yıllık sağ kalım oranı % 100 iken sırasıyla evre 2 de %93, evre 3 de %72, evre 4 de % 22 ye düşer.
Meme koruyucu cerrahi, memenin tamamı alınmaksızın kanserli kitle ve çevresindeki bir miktar normal dokunun ve koltukaltında ki bazı lenf nodlarının ameliyatla çıkarılmasıdır. Daha önceden meme kanseri tespit edildiğinde memenin tamamının alındığı ameliyat şekli uygulanmaktaydı. Günümüzde erken evrede tespit edilen meme kanserlerinde memenin tamamını almak yerine sadece kitlenin temiz sınırlar ile çıkarıldığı sonrasında kalan memeye ışın tedavisi uygulandığı meme koruyucu cerrahi ameliyatları uygulamaktayız. Her iki yöntemde benzer nüks oranları tespit edilmesi, kozmetik ve psikolojik açıdan hastalara daha uygun olması sebebiyle meme koruyucu cerrahi tercih edilmektedir. Radyoterapi, yüksek enerjili x-ray ışınlarının veya diğer radyasyon türlerinin kullanıldığı, kanser hücrelerini öldürmek veya büyümesini önlemek için kullanılan tedavidir.
Kemoterapi, kanser hüclerini öldüren kanser hücrelerinin büyümesini ve bölünmesini durduran ilaçların kullanıldığı tedavi şeklidir. Hormonterapi, hormon düzeyini azaltarak ya da etkisini engelleyerek kanser hücrelerinin büyümesini durdurur. Hormonterapi, hormon reseptöleri pozitif olan ameliyat edilebilir erken evre meme kanserli hastalar ve metastaz yapmış meme kanserli hastalara sıklıkla verilmektedir. Meme kanseri nedeniyle memesi alınan birçok kadına meme onarım operasyonu yapılabilmektedir. Bu operasyon kanser cerrahisi ile eş zamanlı veya geç dönemde doktor ve hastanın birlikte kararı ile gerçekleştirilebilir.