Koronavirüs ile Mücadelede Bilmemiz Gerekenler

Koronavirüsler (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Ağır Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Koronavirüsler zoonotik olup, hayvanlardan bulaşarak insanlarda hastalık yapabilir. Detaylı araştırmalar sonucunda, SARS-CoV'un (Severe Acute Respiratory Syndrome) misk kedilerinden, MERS-CoV'un ise tek hörgüçlü develerden insanlara bulaştığı ortaya çıkmıştır.
SARS-CoV 2003 yılında, daha önceden bilinmeyen bir virüs halinde ortaya çıkmış olup yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur. 2012’de koronavirüs ailesinden, MERS-CoV (Middle EastRespiratory Syndrome Coronavirus) yine ciddi bir sorun oluşturmuştur.

Son olarak; 2019 yılı aralık ayında Çin’in Hubei eyaletine bağlı Wuhan şehrinde insanlarda pnömoni salgını yapan yeni bir koronavirüs (2019-nCoV) tanımlanmıştır.

Koronavirüsü Nasıl Bulaşır?

Hastalık esas olarak damlacık yoluyla bulaşmaktadır. Ayrıca hasta bireylerin öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçtıkları damlacıklara diğer kişilerin elleri ile temas etmesi sonrasında ellerini ağız, burun veya göz mukozasına götürmesi ve temas etmesi ile de bulaşmaktadır. Belirtisiz kişilerin solunum yolu salgılarında virüs tespit edilebilmekte, ancak esas bulaşma hasta bireylerden olmaktadır. Ortalama kuluçka süresinin 5-6 gün (2-14 gün) olduğu bazı vakalarda 14 güne kadar uzayabileceği gözlenmiştir. Coronavirusler genel olarak dış ortama çok dayanıklı olmayan virüslerdir.  Cansız yüzeylerde birkaç saat içerisinde aktivitesini kaybettiği kabul edilmektedir.  

Koronavirüsü Belirtileri Nelerdir?

Enfeksiyonun yaygın görülen belirtileri; solunum semptomları, ateş, öksürük ve solunum sıkıntısıdır. Daha ciddi vakalarda ise pnömoni, ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir.

Koronavirüsünden Nasıl Korunmalıyız?

Şu anda hastalığı engellemenin en etkili yolu maruziyeti azaltmaktır. Hasta kişiler kalabalık ortama girmemeli ev halkıyla da en az bir metre mesafe bırakmalı, ortak malzeme paylaşmamalıdır. Yaşlı kişiler bu hastalıktan daha ciddi etkilendikleri için onlar ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler korunmalıdır. Koronavirüsü engellemek için alınacak en önemli önlemlerden ilki elleri sık sık sabun ve suyla en az 20 saniye yıkamaktır. Eğer sabun ve su yoksa, en az yüzde 60 alkol içeren bir el dezenfektanı kullanmak gereklidir. Gözlere, buruna ve ağıza yıkanmamış ellerle dokunmaktan kaçınılmalıdır. Öksürürken veya aksırırken ağız ve burun mendille örtülmelidir. Bu mendil kullanıldıktan hemen sonra çöpe atılmalıdır. Mendilin bulunamadığı durumlarda öksürme ve hapşırma esnasında ağız ve burun kol içi ile kapatılmalıdır. Hasta kişiler diğer insanların yanında olduğunda maske takmalıdır. Masalar, kapı kolları, düğmeler, tezgahlar, kulplar, telefonlar, klavyeler, tuvaletler, musluklar ve lavabolar düzenli olarak temizlenmelidir. Bu yüzeyler kirliyse önce su, sabun ve deterjan ile temizlenmeli, ardından dezenfekte edilmelidir. Seyreltilmiş ev tipi çamaşır suyu ya da alkol bazlı dezenfektanlar kullanılabilir. Çamaşır suyu hazırlanırken 1 ölçü çamaşır suyunun 99 ölçü su ile sulandırılması ve uygun yüzeylerde kullanılması gerekir.

Koronavirüsünün Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

SARS-CoV-2 için şu anda belirli bir kesin tedavi mevcut değildir. Gerçekleştirilen tedavi belirtilerin hafifletilmesine odaklanır. Hastalık, virüs kaynaklı olduğu için antibiyotikler etkili değildir. Güçlü bir bağışıklık, hastalıkla savaşta esas olduğundan uyku, beslenme, sıvı alma gibi dengeli yaşam kuralları yardımcı olacaktır. Pek çok ülkede aşı çalışmaları ve tedavi seçenekleri ile ilgili araştırmalar devam etmektedir.