İleri Endoskopik Görüntüleme Sistemleri
Endoskopi Nedir ?
Endoskopi tanımı çoğu kez mide incelemesinin yapılması işlemi olarak algılansa da aslında yanlış kullanılan bir terimdir. Aslında endoskopi demek ucunda görüntüleme amaçlı kamerası bulunan, yumuşak, esnek ve kıvrılabilir tüp şeklindeki farklı boy ve incelikteki tıbbi cihazlar yardımıyla vücudun çeşitli organlarını incelemek amacıyla yapılan işlemin genel ismidir.
İncelenen organ sistemine göre farklı isimler alır: Mide incelemesi için yapılan işleme gastroskopi, kalın bağırsak için yapılan işleme kolonoskopi, akciğer incelemesi için yapılan işleme bronkoskopi, mesane incelemesi için yapılan işleme sistoskopi denmesi gibi. Bu örnekler çoğaltılabilir.
Gastroskopi Nedir?
Ağızdan girilerek yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağının endoskopik yöntemle incelenmesine gastroskopi denir.
Ağıza acı su gelmesi, yutma zorluğu, göğüs arkasında ağrı, mide bölgesinde ağrı, ekşime, kazınma, aşırı şişkinlik, hazımsızlık, bulantı ve kusma gibi şikâyetler varsa veya üst sindirim sistemi kanaması, ciddi kansızlık veya kilo kaybı gibi belirtiler varsa gastroskopik inceleme yapılır.
Gastroskopi Nasıl Yapılır?
İşleme başlamadan önce hastanın ağzına, dişlerinin zarar görmemesi için özel bir dişlik takılır. Bu dişlik sadece dişleri korumakla kalmaz, aynı zamanda endoskopi cihazının rahat hareket etmesine de olanak sağlar. İşleme başlanmadan önce ağzı içine sıkılan bir anestezik sprey ile lokal anestezi sağlandıktan sonra damar yolundan uygulanan anestezik ilaçlar ile hasta uyutulur ve işleme başlanır. Endoskopi işleminin süresi genellikle 10-15 dakika arasında değişebilmektedir.
Gastroskopi Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?
Endoskopi yapılacak hastanın işlem öncesi 6-8 saat hiçbir şey yememesi gerekir. Bunun dışında gastroskopi işlemi için yapılması gereken başka bir hazırlık yoktur. Yalnızca işleme başlamadan önce hastanın varsa geçirdiği hastalıkları ve ameliyatları, ilaç alerjilerini, kullandığı ilaçları doktoruna bildirmesi önemlidir. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa bunların daha öncesinden kesilmesi gerekecektir, randevu esnasında bu konuda hastaya bilgi verilir. Hastaya işlemde anestezi uygulandığından, dönüşte mutlaka bir yakınının refakatçi olarak bulunması ve dönüşte ara kullanmaması istenir.
Kolonoskopi Nedir?
Anüsten girilerek kalın bağırsak ve ince bağırsağın son kısmının endoskopik yöntemle incelenmesine kolonoskopi denir.
Kolonoskopi yalnızca teşhis amaçlı değil, bağırsak kanseri taraması ve polip kontrolü için de kullanılan bir işlemdir.
Kolonoskopi Nasıl Yapılır?
Kolonoskopi işlemine başlamadan önce sedasyon ilaçları ve ağrı kesici ile hastanın sakinleşmesi sağlanır. İşlem sırasında kolaylık sağlaması açısından hastanın arkasını açıkta bırakacak tek kullanımlık kolonoskopi şortu giyilir. Sonrasında hasta, muayene masasına sol yan olarak yatırılır. Hasta uykulu hale geldikten sonra işleme başlanır. İşlem sırasında görüntünün daha net olması ve işlemin daha rahat yapılabilmesi için bağırsaklara bir miktar hava verilebilir.
Görüntüleme sırasında gereğinde biyopsi alma, kanama varsa durdurmaya yönelik işlemler ve polip varsa kolonoskop içindeki kanallardan ilerletilebilen özel aletler yardımıyla polipektomi (polipin çıkarılması) işlemi yapılabilmektedir.
Kolonoskopda bulunan küçük video kamera, görüntüleri harici bir monitöre göndererek doktorun kolonunun içini daha rahat incelemesini ve bilgisayara kaydedebilmesine olanak sağlar.
Kolonoskopi Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?
Kolonoskopi işleminden önce bağırsak temizliğinin tam olarak yapılması gerekir. İyi yapılmayan temizlik, görüntüleme işleminin başarısını olumsuz yönde etkileyebilir ve olası hastalıkların teşhis edilmesini zorlaştırabilir.
Çoğunlukla işlem yapılacağı tarihten 3 gün öncesinde diyetteki lif miktarını azaltma, içilen su miktarını arttırma tavsiye edilmektedir.
Kolonoskopi yapılacağı günden bir önceki gün kahvaltı yapıldıktan sonra hazırlık başlar, ertesi gün işlem yapılıncaya kadar katı gıda alımına izin verilmez, bol su ve tanesiz-posasız kayısı kompostosu içilmesi uygundur. Hazırlık esnasında bağırsak temizliği için kullanılan farklı ilaçlar olduğundan, randevu aldığınız esnada bu konuda detaylı bilgi verilecektir.
Kolonoskopi Sonrası Ağrı Olur mu?
İşlem sırasında kullanılan anestezi ve sakinleştiriciler sayesinde hasta herhangi bir ağrı hissetmez. Ancak kolonoskopi yapılırken verilen hava, daha sonra hastanın bir miktar gaz hissetmesi normaldir. Bunu azaltmak için işlem sonrası hafif bir yemek yemek ve karnı sıcak tutacak şekilde bir müddet istirahat etmek tavsiye edilmektedir.