Demans (Bunama) Nedir?

Demans Hastalığı Nedir?

Adınız Soyadınız *

Cinsiyetiniz *

Kadın Erkek

Cep Telefonunuz *

E-mail Adresiniz

Onay *

Hizmet sunumu için kişisel bilgilerimin kullanılmasına izin veriyorum. 6998 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Hakkında bilgilendirmeye ulaşmak için tıklayınız. KVKK Politikamız

Doğrulama Kodu *

Gönder

Demans, beynin normal işleyişinin bozulması sonucu ortaya çıkan bir grup semptomu ifade eden genel bir terimdir. Demans, hafıza kaybı, düşünme yeteneğinde azalma, dil becerilerinde bozulma, problem çözme yeteneğinde zayıflama ve günlük yaşam aktivitelerini yerine getirme konusunda zorluklar gibi belirtilerle kendini gösterir.

Demansın en yaygın nedeni Alzheimer hastalığıdır, ancak birçok başka durum da demansa yol açabilir. Beyin hücrelerinin zarar görmesi ya da ölmesi, demansın ana nedenidir ve bu durum beyindeki sinir hücreleri arasındaki iletişimi bozar. Sonuç olarak, beyinde hafıza, düşünme, hareket ve duygusal denge gibi işlevleri yöneten alanlar etkilenir.

Demans, yaşlanmanın normal bir parçası olarak görülmemelidir; aksine, belirli sağlık sorunlarının veya hastalıkların bir sonucu olarak ortaya çıkar. Ne yazık ki, demansın tamamen tedavisi yoktur, ancak bazı tedavi yöntemleri ve yaşam tarzı değişiklikleri, semptomların yönetilmesine ve hastalığın ilerleyişinin yavaşlatılmasına yardımcı olabilir.

Alzheimer ve Demans Arasındaki Fark Nedir?

Alzheimer ve demans, çoğu zaman birbirine karıştırılan iki terimdir, ancak aslında farklı anlamlara gelirler. Demans, beynin normal işlevlerinin bozulması sonucu ortaya çıkan bir dizi belirtiyi tanımlar. Bu belirtiler arasında hafıza kaybı, düşünme yeteneğinde azalma, dil becerilerinde bozulma ve günlük aktiviteleri yerine getirme zorlukları bulunur. Demans, birçok farklı hastalıktan kaynaklanabilir.

Alzheimer ise demansa yol açan en yaygın hastalıktır ve ilerleyici bir beyin hastalığıdır. Alzheimer, beyindeki sinir hücrelerinin ölmesine neden olarak düşünme, hafıza ve davranışları etkiler. Demansın büyük bir kısmı Alzheimer hastalığından kaynaklanır. Demans, başka hastalıklar ve durumlar nedeniyle de ortaya çıkabilir. Örneğin, beyin kan dolaşımı sorunları vasküler demansa yol açabilirken, Lewy cisimcikli demans, Parkinson hastalığı veya frontotemporal demans gibi diğer nörolojik bozukluklar da demans belirtilerine neden olabilir.

Alzheimer, özellikle beyinde amiloid plaklar ve tau protein düğümlerinin birikmesiyle ilişkilidir. Bu hastalık genellikle hafif hafıza kaybıyla başlar, ancak zamanla oryantasyon bozukluğu, dil bozuklukları ve karar verme yetisinde azalma gibi belirtiler ortaya çıkar. Alzheimer’ın ilerlemesiyle birlikte, kişi günlük yaşam aktivitelerini bağımsız olarak sürdüremez hale gelir.

Demans, farklı nedenlere bağlı olarak değişik hızlarda ilerleyebilir ve her demans türü farklı semptomlarla seyredebilir. Tedavi, altta yatan nedene göre değişir. Örneğin, vasküler demans durumunda, tedavi genellikle kardiyovasküler sağlığın iyileştirilmesine odaklanır. Alzheimer hastalığı için ise semptomları hafifletmeye ve hastalığın ilerleyişini yavaşlatmaya yönelik tedaviler bulunur. Ancak şu anda Alzheimer’ı tamamen tedavi eden bir yöntem yoktur.

Demansın Belirtileri Nelerdir?

Demans belirtileri genellikle hafif hafıza kaybıyla başlar ve zamanla ilerleyerek daha belirgin hale gelir. İşte demansın yaygın belirtileri:

Hafıza Kaybı: Demansın en yaygın belirtisidir. Kişi, yakın zamanda yaşanan olayları, randevuları ya da konuşmaları unutabilir. Özellikle yeni bilgileri hatırlamakta güçlük çekebilir.

Dil Problemleri: Kelime bulmada zorlanma, konuşma sırasında yanlış kelimeler kullanma veya cümleleri tamamlama güçlüğü yaşanabilir. Kişi, kendini ifade etmekte zorlanabilir.

Yön Bulma Zorlukları: Kişi, tanıdık yerlerde kaybolabilir, yön bulmakta veya yol tariflerini anlamakta zorlanabilir.

Konsantrasyon ve Planlama Güçlükleri: Karmaşık görevleri yerine getirmekte zorlanma, plan yapma yetisinin azalması ve karar vermede güçlükler yaşanabilir.

Davranış ve Kişilik Değişiklikleri: Kişilikte ani değişiklikler, depresyon, kaygı, sosyal geri çekilme, ilgisizlik veya aşırı tepkiler gibi davranışsal değişiklikler görülebilir.

Zaman ve Yer Algısında Bozulma: Kişi, hangi gün olduğunu veya nerede olduğunu unutabilir. Zaman kavramını yitirebilir.

Eşyaları Yanlış Yerlere Koyma: Kişi, sık sık eşyalarını kaybedebilir veya onları alışılmadık yerlere koyabilir (örneğin, anahtarları buzdolabına koymak gibi).

Sosyal Yeteneklerde Azalma: Sosyal etkileşimlerden kaçınma, konuşmalara katılmada isteksizlik veya uygun olmayan sosyal davranışlar sergileme görülebilir.

Duygusal Dengesizlik: Kişi, aniden ağlama, öfke nöbetleri veya aşırı neşeli olma gibi duygusal dalgalanmalar yaşayabilir.

Günlük Aktivitelerde Zorlanma: Yemek pişirme, alışveriş yapma, fatura ödeme gibi günlük işleri yaparken zorluklar yaşanabilir.

Bu belirtiler, demansın ilerlemesine bağlı olarak zamanla daha da kötüleşebilir. Erken dönemde teşhis edilmesi, tedavi ve bakım planlarının oluşturulması açısından önemlidir.

Demans Hastalığının Tedavisi 

Demansın tedavisi, hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Tam anlamıyla bir tedavisi olmamakla birlikte, semptomları hafifletmek, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve hastaların yaşam kalitesini artırmak amacıyla çeşitli tedavi yöntemleri uygulanır.

İlaç Tedavisi:

• Kolinerjik İlaçlar: Hafıza ve bilişsel işlevleri iyileştirmek için kullanılan bu ilaçlar, Alzheimer hastalığında yaygın olarak kullanılır. Donepezil, rivastigmin ve galantamin bu gruba giren ilaçlardır.
• Memantin: Orta ve ileri düzeyde Alzheimer hastalığında kullanılan bu ilaç, bilişsel işlevleri korumaya yardımcı olabilir.
• Antidepresanlar ve Anksiyolitikler: Depresyon, anksiyete ve uyku bozuklukları gibi eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılır.
• Antipsikotikler: Davranışsal ve psikolojik semptomları olan hastalarda, ajitasyon veya halüsinasyonları yönetmek için kullanılabilir. Ancak, bu ilaçlar dikkatle kullanılmalıdır çünkü yan etkileri olabilir.

Psikososyal Tedaviler:

• Bilişsel Davranış Terapisi: Hastaların bilişsel işlevlerini korumalarına yardımcı olmak için hafıza eğitimi ve problem çözme becerilerini içeren terapiler uygulanabilir.
• Gerçeklik Yönelim Terapisi: Hastaların zaman, yer ve kişi gibi temel yönelim becerilerini korumalarına yardımcı olmak için kullanılan bir yöntemdir.
• Reminiscence Terapisi: Geçmiş anıların hatırlanması ve paylaşılması yoluyla hastaların kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayan bir terapi şeklidir.
• Fiziksel Aktivite ve Egzersiz: Fiziksel egzersiz, genel sağlık durumunu iyileştirir ve bilişsel gerilemeyi yavaşlatabilir.

Yaşam Tarzı Düzenlemeleri:

• Dengeli Beslenme: Antioksidanlar, omega-3 yağ asitleri ve B vitaminleri açısından zengin bir diyet, bilişsel sağlığı destekleyebilir.
• Sosyal Etkileşim: Sosyal olarak aktif kalmak, zihinsel sağlığı koruyabilir ve demansın ilerlemesini yavaşlatabilir.
• Zihinsel Aktiviteler: Bulmacalar çözmek, kitap okumak veya yeni beceriler öğrenmek gibi zihinsel olarak uyarıcı aktiviteler, bilişsel işlevleri korumaya yardımcı olabilir.

Destekleyici Bakım:

Demans hastalarının bakımında, hastaların günlük yaşamlarını kolaylaştıracak çevresel düzenlemeler yapmak önemlidir. Evde güvenli bir ortam sağlamak, hatırlatıcı notlar veya takvimler kullanmak, hastaların bağımsızlıklarını korumalarına yardımcı olabilir.