Çocuğunuza Bayram Tadında Anılar Bırakın
Genç yaşlı herkesin heyecanla beklediği Kurban Bayramı’na ulaşmaya az bir zaman kaldı. Paylaşma, yardımlaşma, buluşma ve birlikteliğin önem kazandığı Kurban Bayramı’nın hem çocukların hem de büyüklerin zihninde ve kalbinde ayrı bir yeri var. Ancak bilinçsizce yapılan bazı davranışlar, kurbanın çocukların zihninde olumsuz hatıralar bırakmasına sebep olabilir.
Henüz zihinsel gelişimi kurban kesme felsefesini kavrayamayacak düzeyde olan çocuklar, bayramın ne olduğunu tam olarak anlasın diye zaman zaman kurban kesimi aileler tarafından izletilirken, zaman zaman da çocukların izleme istekleri kırılmayarak izin verilebiliyor. Bu durum çocuklarda geçici ya da kalıcı bazı ruhsal sıkıntılara neden olabileceği gibi çocuğun anlam dünyasının alt üst olmasına da sebebiyet veriyor.
12 Yaşın Altındaki Çocukları Kurban Kesiminden Uzak Tutun
Kurban felsefesinin çocuğun gelişim dönemine ve soyut düşünme becerisine göre izah edilmesi gerekmektedir. Çocukların 12 yaşına kadar kurban kesiminden uzak tutulması oldukça önemli. 12 yaşından önce henüz somut işlem dönemi içerisinde olan çocuk için kurban kesmek sadece hayvan kesmek anlamına gelecektir. 10 yaşına kadar çocukların bu kabiliyeti yavaş yavaş gelişiyor olsa da, henüz ölüm kavramını anlayacak düzeyde olamayacaklardır.
Çocukların zihninde güzel bir bayram algısı oluşturmak için 12 yaşına kadar çocuklara bayramı; sabah erkenden kalkan çocukların temiz kıyafetlerini giydiği, ailesiyle kucaklaşarak güzelce kahvaltı edildiği, ailedeki herkesin bir araya geldiği, birlikte yemekler yenip sohbet edildiği, ihtiyaç sahiplerine yardım ederek onlarla bayramın coşkusunun paylaşıldığı bir gün olarak anlatılmalıdır. Özellikle yazı yazmayı bilen çocuklarınız varsa onlara bayram anı defteri alabilir, her bayram yaşadıklarını not etmelerini isteyebilir, böylece ileride unutamayacakları bayram anıları olmasına yardımcı olabilirsiniz.
Çocuk ile Hayvan Arasında Duygusal Bağ Kurulmasına İzin Vermeyin
Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise bayramda kesilecek olan hayvan ile çocuk arasında dostluk kurulmasına izin verilmemesidir. Çocukların duygusal bağ kurduğu bir canlının, yakınları ve sevdiği insanlar tarafından kesildiğini görmesi travmatik olabilir. Yine aynı şekilde duygusal bağ kurduğu hayvan o görmeden kesilen çocuğa “kestik ama bak ne güzel köfte oldu, sen köfte seversin” gibi cümleler kurmak, size karşı güven duygusunu zedeleyebilir ya da çocuğun kurban etine karşı tepki geliştirmesine neden olabilir. Bunun yanı sıra çocuklara hayvanların ölümü ile ilgili açıklama yapılırken “uyudu”, “Allah onu çok sevmiş yanına aldı” gibi cümlelerden kaçınmak önemlidir. Çünkü çocukta Allah’ın sevdiği canlıların öleceği yönünde bir algı oluşabilir veya uykuya daldığında öleceğini düşünebilir. Bu nedenle çocukların yanında kurban kesiminin detayları hakkında konuşulmaması ve kelimelerin özenle seçilmesi önemlidir. Tüm tedbirlerinize rağmen kurban kesimi sırasında kontrol edemediğiniz bir durum gelişmiş ve çocuğunuz olumsuz bir deneyim edinmişse, küçümsemeyin, yok saymayın. Duygularını ifade etmesine izin verin. Onun anlayacağı seviyede ‘yaşına uygun’ bir açıklama yapın. “Boş ver”, “üzülecek ne var”, “seneye yenisini alırız” gibi cümlelerin kullanımından kaçının.