Bypass Sonrası Hayat Tarzınızı Değiştirin

Günümüzde çok gelişen stent ve benzeri yöntemlere rağmen koroner bypass ameliyatı gerekli durumlarda hala kullanılan önemli bir tedavi seçeneğidir. Koroner bypass ameliyatının amacı hastayı kalp krizinden korumak ve kaliteli bir hayat sürmesini sağlamaktır. 

Kalp kasını besleyen damarlara koroner arter denir. Bu damarlardaki daralma veya tıkanıklıklar tedavi edilmezse kalp yetmezliği veya kalp krizi riski artar. Koroner bypass ameliyatı, bu durumu önlemek için kullanılan etkili tedavi yöntemlerinden biridir.

Koroner arterlerdeki daralmalar, belli bir seviyenin üzerine çıktığında kan akışına engel oluşturarak göğüs ağrısına ve kalp krizine neden olur. Daralmış olan damarlardan dokulara yeterince kan gitmemesi sonucu kalp iyi beslenemez. Bu durumlarda kan akışının sağlanabilmesi için bacak toplardamarlarından veya atar damarlardan (örneğin kol veya meme atardamarları) alınan kanallar darlığın alt kısmına dikilerek kan akışı sağlanır.

Bypass ameliyatları, düşük riskli operasyonlar olarak kabul edilir ve uygun durumlarda küçük cerrahi kesilerle gerçekleştirilebilir. Gelişmiş ülkelerdeki ameliyatların başarı oranı yüzde 99'dur. Ancak bu ameliyatlarla var olan damar sertliği sorunu çözülmemektedir. Bu nedenle bypass ameliyatı geçirmiş hastaların düzenli bir hayat tarzıyla sağlıklı bir yaşam sürdürmeleri gerekir. Ayrıca hastaların genel sağlık durumu için bypass sonrası hekim önerilerine tam olarak uyulması önemlidir.

Düzenli Hekim Kontrollerinin Önemi Büyük

Bypass ameliyatı geçiren kişiler işlem sonrasında düzenli olarak hekim kontrollerine gitmelidir. Kontroller erken dönemde ve ardından üçer, altışar aylık ve yıllık olarak gerçekleştirilir. Kişi böylece genel sağlık durumları hakkında bilgilendirilmiş olur, daha sağlıklı ve kaliteli bir hayata yönlendirilir. Ayrıca hekimin önerdiği ilaçları düzenli bir şekilde kullanmak önemlidir. Tedavinin sürekliliği açısından doktor onayı olmadan ilaçların bırakılmaması gerekmektedir.

Hekimler bazen kalp hastalarını tedaviye uyum sağlamaları ve hekim tavsiyelerine uymaları konusunda ikna etmekte zorlanırlar. Hastalar genellikle diyet yapma, sigarayı bırakma, kilo verme ve ilaç kullanımı konusunda isteksizdirler. Ancak bypass ameliyatı sonrası bu durum farklılık göstermektedir. Bypass sürecinde yaşanan zorluklar hastaları o dönem için çok etkilese de bu süreç diyetlerine daha istekli bir şekilde uyum sağlamalarına yardımcı olur. Bu sayede hastaların iyileşme süreci hızlanır ve sağlıklı bir hayat sürdürebilirler.

Egzersiz Yaparken Bunlara Dikkat

Bypass ameliyatı sonrası egzersiz yapmak, hastanın kalp sağlığını korumak ve güçlendirmek için önemlidir. Hastalara yürüyüş, yüzme, masa tenisi, dans gibi birtakım sporlar tavsiye edilmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:

• Hastalar mutlaka ağır sporlardan kaçınmalı; özellikle barfiks, şınav ve halter gibi sporları kesinlikle tercih etmemelidir.
• Yemeğin üzerinden en az 2 saat geçtikten sonra spor yapılmalıdır. Aç veya tok karnına iken egzersiz önerilmemektedir.
• Sporda nabzın kontrolü çok önemlidir; aktivite sırasında nabzın bir buçuk katına çıkması normaldir. Ancak aşırı yüklenme durumlarında bu oran daha da yükselebilir ve kalp için risk oluşturabilir. Bu nedenle hastaların egzersiz programları mutlaka uzman bir doktor veya fizyoterapist tarafından belirlenmeli ve takip edilmelidir.
• Partner ile yapılan sporların teşvik açısından büyük yararı vardır, bu anlamda hastalara özellikle tenis ve dans gibi sporlar önerilmektedir. Ancak kalp hastalarının sadece tenis oynaması, tenis maçı yapmaması önerilir.
• En kolay uygulanabilen spor aktivitelerinden biri yürüyüştür. Bel veya eklem sorunları olan kişiler için doğa yürüyüşleri veya yüzme önerilir.

Bypass ameliyatı sonrası hastaların ideal kilolarına kavuşmaları büyük önem taşır. Diyet yaparken özellikle şeker, tuz ve kolesterol içeren besinlerden uzak durmaları önerilir. Hayvansal yağlardan mümkün olduğunca kaçınılmalı ve peynir tercihi yağsız ve tuzsuz olanlar arasından yapılmalıdır. Protein ihtiyacı tavuk ve balık eti gibi düşük yağlı seçeneklerden karşılanmalı, kırmızı et tüketimi azaltılmalıdır. Ayrıca kabuklu deniz ürünleri, salam, sosis, sucuk gibi besinlerden de uzak durulmalıdır. Kalori alımı harcanan kaloriden daha fazla olmamalıdır ve hastaların kilo verme eğiliminde olması çok önemlidir.

Bypass ameliyatı öncesinde kalp sorunları nedeniyle hastaların aktif hayatlarından çekildiği, profesyonel yaşantılarının yavaşladığı, sosyal ve özel hayatlarının da kısıtlandığı görülmektedir. Ancak bypass ameliyatı hayat süresini uzatmanın yanı sıra hayat kalitesini de arttırmayı hedeflediğinden, ameliyat sonrası hastaların günlük yaşantılarına geri dönmeleri önemlidir. Bu amaçla hastalara iki aylık bir rehabilitasyon dönemi önerilmekte, ameliyat sonrasında günlük aktivitelerini normale çevirmeleri ve iş hayatlarını sürdürmeleri tavsiye edilmektedir. Ancak bunları yaparken sağlık kurallarına dikkat etmeleri gereklidir. Beslenmelerine özen göstererek, yeterli uyku uyuyarak ve stresten uzak durarak kalp damar problemlerini önleyebilirler. Sosyal hayatlarını sürdürürken de sağlıklarına zarar verebilecek mücadeleli bir hayat tarzını benimsememeleri, yarışmacı hayat tarzından vazgeçmeleri kalp damar hastalıkları risklerini azaltacaktır.